Zakup 327 tysięcy LZO
(Enea Operator)
Enea Operator rozstrzygnęła przetarg na dostawę 327 tys. liczników zdalnego odczytu (LZO) z modułami komunikacyjnymi w technologii GSM. Łączna wartość podpisanych kontraktów to prawie 134 mln zł. LZO są jednym z ważnych elementów inteligentnej sieci energetycznej budowanej przez spółkę.
Inwestycje w nowoczesną sieć dystrybucyjną, w tym tzw. smart grid, to jeden z głównych kierunków rozwoju Grupy Enea. Zakupione w przetargu urządzenia będą dostarczane i montowane w latach 2022 i 2023. Dzięki pozyskaniu 327 tys. liczników Enea Operator do końca 2023 roku zrealizuje założenia pierwszego etapu masowej wymiany urządzeń konwencjonalnych na zdalnego odczytu. Zakup pozwoli na instalację nowoczesnych liczników u ponad 15 proc. odbiorców przyłączonych do sieci spółki.
W wyniku przeprowadzonego przetargu podpisano umowy ze spółką Politech oferującą LZO firmy Iskraemeco oraz z przedsiębiorstwem Apator, który dostarczy liczniki własnej produkcji. Pierwsze urządzenia są już montowane u klientów. LZO będą wymieniane zgodnie z metodologią spółki Enea Operator, a najważniejszym kryterium ułożenia harmonogramu jest ważność cech legalizacyjnych dotychczas zainstalowanych liczników konwencjonalnych.
Nowy magazyn energii
(Tauron Dystrybucja)
TAURON Dystrybucja przyłączył do swojej sieci niskiego napięcia przemysłowy magazyn energii w Ochotnicy Dolnej. Instalacja ma charakter pilotażowy, który ma pokazać wpływ magazynu na stabilizację pracy sieci elektroenergetycznej. W tej małopolskiej gminie występuje jeden z największych w Polsce współczynników zagęszczenia mikroinstalacji 1-fazowych. TAURON Dystrybucja realizuje projekt wspólnie z Apator S.A., Gminą Ochotnica Dolna i Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie.
Na lokalizację magazynu została wybrana sieć niskiego napięcia z dużą koncentracją mikroinstalacji fotowoltaicznych o mocy 2 kW. Gmina Ochotnica Dolna od 2015 roku sukcesywnie zwiększa udział instalacji fotowoltaicznych na swoim terenie. W efekcie występuje tu jeden z największych w Polsce współczynników zagęszczenia 1-fazowych mikroinstalacji, co okresowo ogranicza możliwość oddawania przez prosumentów energii do sieci. Przekroczone poziomy oraz asymetria napięć powodują czasowe wyłączenia instalacji prosumenckich, co z kolei zmniejsza opłacalność poniesionych inwestycji.
Do sieci spółki jest już przyłączonych ponad 300 tys. mikroinstalacji, co wielokrotnie przekracza zakładane prognozy. Sieci dystrybucyjnej nie da się w krótkim czasie zmodernizować i dostosować do pełnej współpracy z tak dużą liczbą małej generacji rozproszonej. Dlatego wspólnie z placówkami naukowymi i producentami TAURON Dystrybucja szuka rozwiązań, które lokalnie poprawią parametry pracy sieci. Taka jest właśnie rola tego pilotażu, w który bardzo aktywnie zaangażowała się też gmina.
Zakładana moc magazynu, wynosząca 50 kW oraz pojemność 100 kWh przyczyni się do poprawy parametrów napięcia. Chodzi tu o redukcję wzrostów i asymetrii napięć, co zdarza się w miejscach o dużej koncentracji 1-fazowych mikroinstalacji na niewielkim obszarze. Magazyn ma zmniejszyć liczbę automatycznych wyłączeń, a tym samym usprawnić pracę istniejących mikroinstalacji prosumenckich.
Przetarg na inteligentne opomiarowanie AMI
(Stoen Operator)
Stoen Operator rozstrzygnął przetarg na dostawę i instalację kompletnej infrastruktury inteligentnego opomiarowania AMI. Wybór stołecznego OSD padł na konsorcjum polsko-litewskie Esmetric i Elgama-Elektronika. Z fabryki w Wilnie do Warszawy trafi 180 tys. liczników zdalnego odczytu w technologii G3 PLC IDIS, których montaż zakończy się uruchomieniem transmisji danych.
Ukończenie inwestycji zaplanowane do końca 2023 roku pozwoli na osiągnięcie pierwszego kamienia milowego wymaganego Prawem energetycznym. Dla spółki Stoen Operator priorytetami są bezpieczeństwo wdrażanego rozwiązania oraz jego pełna funkcjonalność. Dostawcy, którzy brali udział w przetargu, byli więc zobowiązani do przekazania próbek urządzeń, które szczegółowo przebadano. Niezależne, renomowane laboratorium, oprócz przeprowadzenia testów funkcyjnych i metrologicznych, sprawdziło je pod kątem cyberbezpieczństwa. Dbałość o najwyższe standardy w tym zakresie wynika z konieczności zabezpieczenia samych liczników zdalnego odczytu i ich użytkowników przed potencjalnymi zagrożeniami. Stoen Operator od dłuższego czasu prowadził przygotowania do realizacji inwestycji. W zeszłym roku specjaliści tej spółki wdrożyli system zdalnego odczytu liczników energii elektrycznej klasy HES-NG, który obecnie jest w stanie obsłużyć praktycznie każdy licznik zgodny z DLMS w komunikacji punkt-punkt. W ramach pierwszego etapu prac projektowych planowane jest wdrożenie obsługi komunikacji z koncentratorem danych.
Stacje SN już z rozdzielnicami smart grid
(Energa-Operator)
Energa-Operator realizuje program smart grid o wartości ponad 240 mln zł. Właśnie zakończył się ważny jego etap polegający na montażu 1148 rozdzielnic w stacjach średniego napięcia (SN/nn).
Program smart grid realizowany jest z wykorzystaniem funduszy europejskich. Dzięki niemu sieć średniego napięcia na całym obszarze działania spółki Energa-Operator dostosowana będzie do standardów sieci inteligentnej.
Modernizacja stacji polegała zarówno na wymianie samych rozdzielnic rozdziału wtórnego SN na urządzenia zdalnie sterowane, jak i też doposażaniu pól odpływowych w układy sygnalizatorów zwarć oraz umożliwiające sterowanie radiowe łącznikami. Mimo znacznej skali przeprowadzonych prac, wszystkie udało się wykonać bez powodowania ograniczeń w dostawach energii dla odbiorców. Nowoczesne rozdzielnice pozwolą dyspozytorom na stałe monitorowanie stanu sieci energetycznej średniego napięcia (15 kV). W przypadku wystąpienia awarii pozwolą również na zdalną zmianę konfiguracji sieci bez konieczności wysyłania pogotowia energetycznego w teren.
W ramach programu smart grid Energa-Operator prowadzi pierwszy etap wdrożenia nowego systemu dyspozytorskiego SCADA/ADMS. Jednym z istotnych rozwiązań, w jakie zostanie on wyposażony, jest moduł FDIR (ang. Fault Detection, Isolation and Restoration), dzięki któremu możliwe będą automatyczne przełączenia na sieci elektroenergetycznej pozwalające błyskawicznie wyizolować jej uszkodzony odcinek. Umożliwi to zarówno szybszą lokalizację przyczyny awarii, jak i ograniczenie do minimum liczby dotkniętych nią odbiorców.
Nowy system dyspozytorski będzie miał m.in. funkcję monitoringu obciążenia pracy sieci w czasie rzeczywistym wraz z jego wizualizacją, a także funkcję kontroli przepływu mocy czynnej i biernej, która ułatwi sterowanie źródłami rozproszonymi. Daje on również możliwość dokonywania samoczynnej, dynamicznej rekonfiguracji sieci w celu optymalizacji jej pracy.
Program smart grid uzyskał dofinansowanie Unii Europejskiej ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 w 85 proc., czyli ponad 166 mln zł. W jego ramach w pobliżu dużej farmy fotowoltaicznej w Czernikowie powstaje także magazyn energii, który pozwoli na stabilizację pracy lokalnej sieci elektroenergetycznej.
40 km linii kablowych w Bieszczadach
(PGE Dystrybucja)
PGE Dystrybucja rozpoczęła prace związane z przebudową linii średniego napięcia Rzepedź – Smolnik z napowietrznej na kablową. Inwestycja, której planowany koszt to około 17 mln zł, poprawi warunki zasilania oraz pewność dostaw energii dla odbiorców powiatów sanockiego, leskiego oraz części krośnieńskiego.
Zakres prac obejmuje budowę linii kablowych średniego napięcia o łącznej długości ponad 40 km oraz czterech stacji transformatorowych średniego na niskie napięcie. Linia biegnie przez trudno dostępne tereny Bieszczadów, a jej elementy konstrukcyjne są wyeksploatowane, co prowadzi do częstych awarii – szczególnie zimą.
Przebudowa linii SN Rzepedź – Smolnik powiązana jest z rozbudową GPZ Rzepedź o magazyn energii i ściśle dostosowana do realizacji współpracy magazynu z siecią dystrybucyjną SN, która umożliwi wyprowadzenie z niego mocy. Rozpoczęta przebudowa linii stanowi realizację programu kablowania sieci SN w celu uzyskania wskaźnika 30 proc. linii kablowych do 2025 roku. Inwestycja ma być ukończona jesienią 2023 roku.
Społeczności lokalne dostarczą odnawialną energię
(Energa-Operator)
Energa-Operator wraz z partnerami z Europy, a także z Indii bierze udział w finansowanym przez Unię Europejską międzynarodowym programie badawczym SUSTENANCE. W jego ramach wypracowywane są rozwiązania, które pomogą m.in. w tworzeniu tzw. wysp energetycznych w społecznościach lokalnych. Polski obszar demonstracyjny programu zlokalizowano w Sopocie.
Głównym punktem SUSTENANCE jest zwiększenie samowystarczalności lokalnych społeczności pod względem energetycznym oraz sprawienie, że energia będzie pochodziła ze stabilnych systemów energetycznych. Kolejną korzyścią programu jest jego potencjał poprawy jakości życia obywateli.
Nowe rozwiązania energetyczne będą testowane przez lokalne społeczności na terenach doświadczalnych w Danii, Holandii i Polsce, a także na wybranych obszarach wiejskich Indii. Zróżnicowanie ekonomiczne, społeczne i polityczne uczestniczących społeczności, pozwoli na wykazanie tego, że te same rozwiązania technologiczne można dostosować do każdej lokalizacji. W naszym kraju program będzie szedł w kierunku wdrażania technologii wytwarzania, magazynowania i wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych na terenie i przy współudziale Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej im. Adama Mickiewicza w Sopocie. Analizowana będzie możliwość stworzenia i funkcjonowania lokalnego systemu energetycznego na miarę ,,wyspy energetycznej” oraz utworzenia lokalnej wspólnoty energetycznej. Długoterminowym celem jest eliminacja użycia gazu ziemnego i zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych do zasilania urządzeń i pojazdów.
Przedsięwzięcie ma dofinansowanie z programu badań naukowych i innowacji Unii Europejskiej Horyzont 2020, a także z Departamentu Nauki i Technologii Indii.
Większe bezpieczeństwo dostaw energii
(PGE Dystrybucja)
PGE Dystrybucja Oddział Skarżysko-Kamienna prowadzi prace związane z budową GPZ Grójec 2. To kolejna inwestycja spółki, dzięki której poprawiona zostanie ciągłość dostaw energii elektrycznej oraz zwiększy się bezpieczeństwo energetyczne.
GPZ Grójec 2 to najnowocześniejszy tego typu obiekt w Oddziale Skarżysko-Kamienna. Wszystkie urządzenia stacji będą umieszczone w budynku stacjonarnym. Rozdzielnia 110 kV jest wykonana w izolacji gazowej w osłonie metalowej typu GIS. Druga rozdzielnia SN będzie w pełni sterowalna i wyposażona w wyłączniki próżniowe. Są to rozwiązania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa ciągłości dostaw energii elektrycznej oraz oszczędności miejsca, przy zachowaniu wysokiej wydajności urządzeń elektroenergetycznych.
Budowa Głównego Punktu Zasilającego Grójec 2 otrzymała ponad 12 mln zł dofinansowania z Unii Europejskiej.
Czy ,,elektryk’’ opłaci się w taborze
(Enea Operator)
Enea Operator, realizując program optymalizacji wykorzystania ,,elektryków’’, rozpoczęła kolejny etap elektryfikacji swojego taboru samochodowego. Elektryfikacja transportu jest jedną z podstawowych dróg transformacji energetycznej. Stanowi część strategii neutralności klimatycznej, której głównym celem jest redukcja emisji dwutlenku węgla.
Celem prowadzonego przez spółkę programu jest dokonanie rzetelnej i pogłębionej analizy zastosowania samochodów osobowych o napędzie elektrycznym w taborze pojazdów firmowych. Wykonane prace pozwolą na uzyskanie kompleksowej wiedzy na temat opłacalności takich działań oraz rzeczywistych warunków użytkowania osobowych ,,elektryków’’ na potrzeby codziennej działalności przedsiębiorstwa. Zebrana wiedza stanowić będzie podstawę do podejmowania dalszych kroków w zarządzaniu taborem samochodowym. Prace badawcze w ramach realizowanego programu trwały od stycznia 2021 roku do końca czerwca 2022. Partnerem programu jest Stowarzyszenie Polska Izba Rozwoju Elektromobilności.
W ramach jego realizacji, podczas codziennych przejazdów służbowych wykonano w samochodach elektrycznych pomiar ponad 20 parametrów eksploatacyjnych, m.in. średniego zużycia energii i takiej prędkości, temperatury powietrza, częstotliwość ładowania, czy liczby wjazdów do centrów miast. Na podstawie zebranych danych oraz innych źródeł informacji opracowano analizy mające na celu m.in. porównanie samochodów elektrycznych z pojazdami o napędzie konwencjonalnym. Badania prowadzone są pod kątem użyteczności i opłacalności ekonomicznej w kontekście polityki taborowej spółki. Rezultatem realizacji programu badawczego będzie obszerny raport, którego premiera planowana jest w drugiej połowie września 2022 roku.
Sprzęt dla strażaków
(Energa-Operator)
Energa-Operator przekazała 18 jednostkom Państwowej Straży Pożarnej z obszaru swojego działania specjalistyczny sprzęt do wycinki drzew. Będzie on pomocny zwłaszcza przy usuwaniu skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych.
Uroczyste spotkanie ze strażakami w Gdańsku, jakie odbyło się w związku z wręczeniem wyposażenia, było również okazją do podziękowania druhom za ich służbę. PSP prowadzi wspólne działania z Pogotowiem Energetycznym niezwykle często, niemal w przypadku każdej akcji ratowniczo-gaśniczej. Dlatego też niejednokrotnie energetycy i strażacy znają się nawzajem i wiedzą, że mogą na sobie polegać. Pomoc strażaków, związana z usuwaniem skutków zjawisk atmosferycznych, jest również nieoceniona w przypadku awarii sieci elektroenergetycznej. Dotyczy to zwłaszcza tych masowych, dotykających znacznej liczby odbiorców. Strażacy nie tylko pomagają utorować drogę do uszkodzonej infrastruktury, ale nierzadko wraz z energetykami usuwają przewrócone drzewa i gałęzie z linii elektroenergetycznych.
Energa-Operator współpracuje z PSP także poprzez organizację szkoleń oraz warsztatów. Dzięki wspólnym ćwiczeniom
prowadzonym na poligonie energetycznym spółki w Bąkowie, a także warsztatom w oddziałach przedsiębiorstwa wymieniane są wiedza i doświadczenie, m.in. dotyczące akcji gaśniczych w pobliżu infrastruktury elektroenergetycznej. Udoskonalane są również sposoby prowadzenia komunikacji i wymiany informacji w sytuacjach kryzysowych.
Umowa na usługę migracji danych do CSIRE
(PSE)
Polskie Sieci Elektroenergetyczne, pełniące funkcję Operatora Informacji Rynku Energii (OIRE), podpisały umowę na wykonanie usługi migracji danych do Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE). Wykonawca – Asseco Poland SA – przygotuje dane niezbędne do pracy CSIRE.
OIRE jest odpowiedzialny za uruchomienie CSIRE od 1 lipca 2024 roku. Aby było to możliwe, konieczna jest migracja danych pochodzących od kilkuset uczestników rynku energii elektrycznej w Polsce do nowego systemu. Operacja ta musi być poprzedzona uporządkowaniem tych danych oraz ustandaryzowaniem ich do jednolitego formatu, co w rezultacie zautomatyzuje procesy zachodzące na detalicznym rynku energii.
Zakres umowy zawartej pomiędzy PSE a Asseco obejmuje m.in. przygotowanie narzędzia do migracji danych oraz ich sukcesywne przenoszenie w celu przygotowania inicjalnego zbioru danych niezbędnych do otwrcia CSIRE. Prace podzielono na trzy etapy, które obejmą (1) konfigurowanie migracji, (2) migrację oraz (3) utrzymanie narzędzia migracji danych.
W ramach projektu Asseco stworzy specjalistyczne oprogramowanie wykorzystujące rozwiązania chmurowe, które pozwoli na lepszą skalowalność przetwarzania danych w CSIRE. Dzięki procesowi migracji możliwe będzie opracowanie danych źródłowych, zlokalizowanie braków, uzupełnienie bądź skorygowanie danych, a także zidentyfikowanie ewentualnych niezgodności w danych sprzedawców energii i operatorów systemów elektroenergetycznych.
Zaobrączkowano bociany
(Tauron Dystrybucja)
Nawet tysiąc bocianów rocznie otrzymuje obrączki, które ułatwiają prowadzenie badań ornitologicznych. Pracownicy spółki Tauron Dystrybucja dostarczają specjalistyczny sprzęt i zapewniają możliwość bezpiecznego zbliżania się do gniazd na słupach energetycznych. Dzięki temu w ciągu tegorocznego sezonu wylęgu ornitolodzy mają możliwość zaobrączkowania ponad tysiąca młodych ptaków.
Na infrastrukturze przedsiębiorstwa usadowionych jest już ponad 2200 bocianich gniazd, a w samej Małopolsce około 600. Dzięki pomocy jego pracowników obrączkowanie prowadzone jest w skali umożliwiającej naukowcom zebranie wiarygodnych danych.
W ostatnich dwóch latach na obszarze działania spółki udało się zaobrączkować ponad 2700 ptaków. Dbanie o bocianie gniazda odbywa się w ramach akcji ,,Bociany Taurona’’.
Opracowała: Marzanna Kierzkowska
