Magazyn energii w Czernikowie
(Energa-Operator)
Czernikowo w Kujawsko-Pomorskiem to kolejna lokalizacja, w której Energa-Operator będzie testować współdziałanie magazynu energii z siecią dystrybucyjną w celu stabilizacji jej pracy. Właśnie uruchomiony obiekt nieprzypadkowo umiejscowiono w pobliżu dużej farmy fotowoltaicznej. Źródła tego typu odznaczają się znaczną dynamiką zmian poziomu generowanej energii, co może mieć wpływ na parametry działania sieci. Do jego wykonania użyto baterii litowo-jonowych. Będzie on dysponował mocą 1 MW oraz pojemnością 2 MWh. W przybliżeniu jest to energia, która pozwala na zasilanie przez dwie godziny około tysiąca gospodarstw domowych.
Zdjęcie: Energa-Operator
Magazyn w Czernikowie jest drugim tego typu wybudowanym przez spółkę. W 2016 roku, podczas realizacji projektu Lokalne Obszary Bilansowania, w okolicach Pucka w pobliżu farm wiatrowych przyłączono pierwszy w Polsce magazyn energii służący właśnie do stabilizacji pracy sieci. Obiekt w Czernikowie powstał w ramach projektu smart grid, dzięki któremu sieć średniego napięcia na całym obszarze działania przedsiębiorstwa dostosowana będzie do standardów sieci inteligentnej. Inwestycja w Czernikowie obejmuje m.in. instalację na słupach linii średniego napięcia ponad 1,8 tys. zdalnie sterowanych rozłączników, a także 1148 nowoczesnych rozdzielnic w stacjach SN/nn. Dzięki tej infrastrukturze możliwe będzie zdalne sterowanie i nadzór nad siecią. Smart-grid pozwoli także na wdrożenie nowego systemu dyspozytorskiego do zarządzania siecią dystrybucyjną SCADA/ADMS wyposażonego w takie funkcje jak moduł FDIR (ang. Fault Detection, Isolation and Restoration). FDIR, dzięki algorytmom lokalizacji zwarć, umożliwia szybkie odnalezienie uszkodzonego odcinka sieci i wyizolowanie go przy pomocy przełączeń, tak aby jak najmniej odbiorców było dotkniętych awarią.
Projekt smart-grid uzyskał dofinansowanie Unii Europejskiej ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 na poziomie 85 proc., czyli w wysokości ponad 166 mln zł.
Modernizacja linii 110 kV Nisko-Biłgoraj
(PGE Dystrybucja)
Inwestycja na pograniczu Podkarpacia i Lubelszczyzny wynika z konieczności zapewnienia odpowiedniej infrastruktury sieciowej umożliwiającej przyłączenie i odbiór energii z nowych OZE. Jej celem jest również zapewnienie bezpiecznej i niezawodnej pracy sieci dystrybucyjnej dla realizacji bezprzerwowych dostaw energii. Obszar, na którym jest realizowana, stanowi przedmiot szczególnego zainteresowania polityki regionalnej w ramach strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Polski wschodniej. Wśród działań przyspieszających rozwój tej części naszego kraju fundamentalne znaczenie ma inwestowanie w infrastrukturę elektroenergetyczną. Właśnie rozpoczęły się pierwsze prace modernizacyjne linii przebiegającej przez teren dwóch oddziałów spółki PGE Dystrybucja: Rzeszów i Zamość. Jej długość wynosi 36,5 km, w tym 34 km to odcinek napowietrzny, a 2,5 km – kablowy. Wartość robót wyniesie 32,8 mln zł. Termin ich zakończenia wyznaczono na sierpień 2024 roku.
Szkoły i eksperci w Gorzowie Wielkopolskim
(Enea Operator)
Enea Operator uczestniczyła w spotkaniu promocyjnym w ramach realizacji projektu polsko-niemieckiego „Współpraca szkół i ekspertów – Przemysł 4.0 Euroregionu PRO EUROPA VIADRINA w praktyce”. Wzięło w nim udział ponad 200 uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych z województwa lubuskiego i Brandenburgii. Enea Operator jako wystawca wspierała Zespół Szkół Elektrycznych, którego jest patronem, a także była czynnym partnerem w edukacyjnej grze terenowej zorganizowanej dla młodzieży przez Zachodnią Izbę Przemysłowo-Handlową.
Zdjęcie: Enea Operator
Uczestnicy podzieleni na 60 kilkuosobowych zespołów mogli sprawdzić swoją wiedzę i umiejętności w praktyce. Enea Operator przygotowała dla młodzieży ciekawe ćwiczenia z wiedzy o energetyce, pokaz pierwszej pomocy, zadania związane z pracą elektromonterów w technologii wirtualnej rzeczywistości oraz pokaz auta elektrycznego.
Odbywał się również konkurs dla młodych wynalazców. Tematem przewodnim było zaprojektowanie i wykonanie rozwiązania dla Przemysłu 4.0, Green Deal. Wszystkie prace miały charakter użytkowy i były oceniane przez kapitułę złożoną z przedstawicieli SEP, spółki Enea Operator, ZIPH, Fundacji Free, Stowarzyszenia Zamek Trebnitz Centrum Edukacji i Spotkań. Projektanci najlepszych prace otrzymali wartościowe nagrody.
Wsparcie dla szkolnych pracowni
(Tauron Dystrybucja)
Tauron Dystrybucja doposażył średnie szkoły zawodowe z Głogowa, Legnicy i Lubina w specjalistyczną aparaturę pomiarową, przewody oraz części instalacji elektroenergetycznych. Wszystko to w ramach wieloletniej współpracy z placówkami oświatowymi. Jest to wkład spółki w kształcenie przyszłych elektromonterów i energetyków, z których niektórzy znajdą zatrudnienie przy dystrybucji energii elektrycznej w regionie.
Działania związane z promowaniem zawodów elektryka i energetyka Tauron Dystrybucja prowadzi od kilku już lat. Spółka współpracuje z 33 zawodowymi szkołami średnimi na obszarze swojego działania; przekonuje młodych ludzi, że praca energetyka jest ciekawa, potrzebna i perspektywiczna. W ubiegłym roku Tauron Dystrybucja zatrudnił 39 absolwentów tych właśnie placówek.
Zdjęcie: Tauron Dystrybucja
Ważnym i potrzebnym dla szkół aspektem współpracy jest doposażenie pracowni elektroenergetycznych. Dzięki wsparciu, jakie oferuje spółka, uczniowie mają możliwość nauki z wykorzystaniem materiałów, urządzeń i specjalistycznego wyposażenia. Potem spotykają się z nimi po raz drugi na swojej zawodowej drodze. Dzięki temu do pracy przychodzą ludzie lepiej przygotowani do zawodu, znający już nowoczesne narzędzia. Wśród materiałów znalazły się m.in. specjalistyczne urządzenia stanowiące ważne wyposażenie każdego laboratorium pomiarowego. Były to także przewody, aparatura zabezpieczeniowa oraz inne części instalacyjne umożliwiające budowę elektroenergetycznych układów zasilania. Dzięki temu uczniowie będą mieli możliwość praktycznego wykonywania badań instalacji i sieci elektroenergetycznych.
Międzynarodowe partnerstwo dla smart grid
Stoen Operator, Tauron Dystrybucja, Enea Operator, Polskie Sieci Elektroenergetyczne, ČEZ Distribuce oraz E.ON Energidistribution AB tworzą projekt EGI Grid w kategorii smart grid. Partnerzy, którzy podpisali porozumienie o współpracy w jego ramach, będą ubiegać się dla niego o status projektu wspólnego zainteresowania – PCI (ang. Projects of Common Interest), który umożliwia pozyskanie unijnego współfinansowania.
Celem tego transgranicznego przedsięwzięcia jest zwiększenie bezpieczeństwa sieci energetycznych w krajach członkowskich Unii Europejskiej poprzez stworzenie inteligentnej infrastruktury elektroenergetycznej. Wdrożone w jej ramach rozwiązania z zakresu smart grid są oparte na nowoczesnych technologiach teleinformatycznych.
PCI to transgraniczna infrastruktura, która łączy systemy energetyczne państw członkowskich. EGI Grid znacznie zwiększy efektywność funkcjonowania sieci oraz pozwoli na lepszą integrację działań wszystkich użytkowników sieci elektroenergetycznej. Stworzy także warunki umożliwiające zwiększenie udziału i wykorzystania energii elektrycznej wytwarzanej w rozproszonych OZE.
Zaangażowanie w partnerstwo trzech z pięciu polskich operatorów systemów dystrybucyjnych obejmujących ponad połowę kraju, operatora systemu przesyłowego oraz podmiotów zagranicznych umożliwi realizację tego celu. To pierwsze tego typu przedsięwzięcie przeprowadzone przez rodzime OSD.
EGI Grid przyczyni się do rozwoju i wdrożenia rozwiązań technologicznych inteligentnej elektroenergetycznej sieci przyszłości. Zwiększy bezpieczeństwo pracy sieci elektroenergetycznej poprzez lepszą cyfrową integrację, poprawę wskaźników jakościowych energii energetycznej oraz niezawodności pracy systemu elektroenergetycznego. Zapewni też pełniejszy monitoring pracy stacji WN i SN oraz lepszą elastyczność systemu elektroenergetycznego.
W planach jest także powstanie platformy wymiany danych oraz rozwoju usług elastyczności sieci dystrybucyjnej. Umożliwi ona stymulowanie rozwoju nowych produktów na rynku energii w przejrzysty i niedyskryminujący sposób. Ponadto platforma ta, stworzona przez partnerów projektu i połączona z podobnymi rozwiązaniami w Czechach oraz Szwecji, będzie pierwszym tego typu rozwiązaniem w Polsce.
PCI mają strategiczne znaczenie w realizacji polityki energetycznej i klimatycznej Unii Europejskiej. Warunkiem wpisania
danego projektu na listę PCI jest wykazanie, że jego realizacja przyniesie znaczące korzyści co najmniej dwóm państwom członkowskim UE, przyczyni się do integracji wspólnotowego rynku energii, poprawy jego konkurencyjności, a także zwiększy bezpieczeństwo dostaw. Projekty PCI mogą korzystać z zagwarantowanych prawnie udogodnień w postaci m.in. przyspieszonej procedury wydawania pozwoleń i decyzji administracyjnych. Dodatkowo zyskują one możliwości otrzymania wsparcia finansowego w ramach instrumentu „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility) w formie bezzwrotnych dotacji lub innowacyjnych instrumentów finansowych.
Po uzyskaniu statusu PCI, w ciągu dwóch lat partnerzy przedsięwzięcia planują przygotować wniosek o dofinansowanie w ramach instrumentu „Łącząc Europę”. Projekt ma być realizowany w latach 2024-2030.
Niezawodność dostaw energii w Świętokrzyskiem
(PGE Dystrybucja)
W skarżyskim oddziale spółki PGE Dystrybucja trwają prace związane z kablowaniem odcinków linii napowietrznej SN. Przebudowane będą trzy z nich: Starachowice – Brody, Słupia – Raków oraz Kunów – Brody. Wszystkie przebiegają przez tereny zalesione, dlatego były wielokrotnie narażone na działanie żywiołów. Kablowaniem objęto 6 km linii w miejscach najbardziej podatnych na uszkodzenia. Przebudowana zostanie również stacja transformatorowa Styków 1.
PGE Dystrybucja w ramach programu kablowania sieci SN systematycznie modernizuje swoją infrastrukturę energetyczną. Ma on na celu zwiększenie udziału linii kablowych do minimum 30 proc. do 2028 roku, co znacząco poprawi parametry jakościowych dostaw energii. Kompleksowa modernizacja sieci realizowana przez spółkę jest możliwa m.in. dzięki środkom z emisji akcji przeprowadzonej przez PGE SA o wartości 3,2 mld zł, z których połowa trafiła na inwestycje w infrastrukturę sieciową, związane z szeroko zakrojoną transformacją energetyczną. Planowany termin ukończenia inwestycji to pierwszy kwartał 2023 roku. Koszt tych trzech zadań to blisko 3,5 mln zł.
Zdjęcie: PGE Dystrybucja
Przemysłowy magazyn energii
(Tauron Dystrybucja)
Taron Dystrybucja uruchomił stacjonarny system magazynowania energii elektrycznej w Cieszanowicach w Opolskiem o mocy 3 MW i pojemności użytecznej 774 kWh. Energia jest gromadzona w bateryjnych ogniwach litowo-tytanowych, a sprawność systemu wynosi 86 proc.
System magazynowania energii powstał w GPZ Cieszanowice w gminie Kamiennik. Zadaniem tej stacji elektroenergetycznej jest m.in. przekazywanie do sieci energii elektrycznej wytworzonej w znajdującej się nieopodal farmie wiatrowej w Lipnikach.
Odnawialne źródła energii charakteryzują się wysokim poziomem niesterowalności, a energetyka zawodowa od wielu lat próbuje zmierzyć się z tym wyzwaniem. W tym przypadku lokalizacja jest najkorzystniejsza, ponieważ GPZ współpracuje z oddaloną o 7,5 km od niego farmą wiatrową Lipniki, również należącą do Grupy Tauron. Moc samej farmy wynosi około 30 MW.
W ramach procedur odbiorowych magazynu pozytywnie przetestowano wszystkie funkcjonalności, w tym tryb pracy wyspowej. Ten ostatni przeprowadzono we współpracy z Politechniką Wrocławską przy wykorzystaniu sztucznego obciążenia rezystancyjno-reaktancyjnego. W dalszych badaniach przewidziano eksperymenty pracy wyspowej z udziałem odbiorców. Przeprowadzono również pierwsze testy wygładzania mocy w kierunku farmy Lipniki.
Sterowanie pracą magazynu jest możliwe z poziomu dyspozycji stacyjnej wysokich napięć, jak również w określonych przypadkach z poziomu specjalnej aplikacji. Z punktu widzenia operatora systemu dystrybucyjnego istotne jest także zmniejszenie technicznych strat sieciowych przez poprawę gospodarowania energią elektryczną oraz stabilizacja pracy sieci dzięki efektywniejszemu sterowaniu strumieniami przepływu energii. Doświadczenia, które zdobywa Tauron Dystrybucja w Cieszanowicach mogą zostać wykorzystane w innych lokalizacjach, gdzie są zainstalowane niestabilne źródła energii. Na realizację projektu spółka pozyskała dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.
Ćwiczenia na infrastrukturze energetycznej
(PGE Dystrybucja)
Pracownicy spółki PGE Dystrybucja, wspólnie z przedstawicielami podlaskiej policji oraz Państwowej Straży Pożarnej, wzięli udział w cyklicznych ćwiczeniach AMPER 22. Aktywnymi uczestnikami byli również żołnierze z 1. Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej oraz członkowie Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego.
Ćwiczenia reagowania kryzysowego, których organizatorem jest PGE Dystrybucja, mają na celu doskonalenie umiejętności kadry spółki, jak i współdziałanie z administracją i innymi podmiotami w czasie dużych awarii sieci oraz zagrożeń kryzysowych. W trakcie manewrów przetestowano procedurę procesu decyzyjnego w nadzwyczajnych sytuacjach. Zgrywano działania operatora systemu dystrybucyjnego z innymi służbami. Scenariusz ćwiczeń zakładał m.in. blackout w aglomeracji białostockiej wywołany zdarzeniami o charakterze terrorystycznym. Zespoły szkolone były w podejmowaniu działań w przypadku niespodziewanych wydarzeń wywołanych awarią infrastruktury elektroenergetycznej. Omawiano także współpracę mającą na celu sprawną odbudowę sieci energetycznych i przywracanie dostaw energii elektrycznej odbiorcom.
Szkolenia w wirtualnej rzeczywistości
(Enea Operator)
Nowatorskie zastosowanie wirtualnej rzeczywistości (VR) w energetyce pomoże pracownikom spółki Enea Operator w szkoleniach z technologii prac pod napięciem oraz czynności łączeniowych. Głównym celem trwającego projektu badawczo-rozwojowego jest budowa innowacyjnego i kompleksowego systemu VR do prowadzenia szkoleń pracowników służb technicznych. System już teraz zawiera interaktywne wirtualne scenariusze szkoleniowe dla wybranych 15 głównych punktów zasilających, stacji średniego napięcia oraz ośrodka szkoleniowego PPN.
światem za pomocą gogli i specjalnych kontrolerów.
Zdjęcie: Enea Operator
Uczestnicy mogą wejść w interakcję z wirtualnym światem za pomocą gogli i specjalnych kontrolerów. Takie połączenie pozwala nie tylko obejrzeć wirtualne odwzorowania istniejącej infrastruktury, ale również przeprowadzić symulację zadań wykonywanych przez elektromonterów w codziennej pracy. To nowatorskie rozwiązanie zakłada budowę systemu mającego zdolność do przeprowadzenia szkolenia pracowników na GPZ-ach oraz stacjach SN/nn, na cyfrowych modelach stacji, z zastosowaniem metod realistycznej interakcji z animowanymi, trójwymiarowymi obiektami reprezentującymi infrastrukturę elektroenergetyczną. System jest jednym z bardziej złożonych tego typu rozwiązań na świecie. Zawiera odwzorowanie 25 rzeczywistych obiektów infrastruktury energetycznej i docelowo będzie miał tyle samo interaktywnych oraz elastycznych scenariuszy szkoleniowych.
Dodatkowym atutem zastosowania technologii VR jest możliwość przedstawienia obiektów infrastruktury energetycznej i wykonywanych na niej czynności uczniom klas technicznych oraz studentom na kierunku elektrycznym bądź energetycznym. Realizowany przez spółkę projekt „Elastyczny system zwiększania kompetencji pracowników służb technicznych z zastosowaniem technik rzeczywistości wirtualnej” jest współfinansowany ze środków unijnych w kwocie
ponad 3 mln zł w ramach Programu Badawczego „Szybka ścieżka dla dużych przedsiębiorstw i konsorcjów” wdrażanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Wartość całego projektu wynosi przeszło 6 mln zł.
Trzy kalkulatory
(Tauron Dystrybucja)
Tauron Dystrybucja przygotował dla swoich klientów trzy przydatne kalkulatory: zużycia prądu, mocy przyłączeniowej oraz doboru mocy fotowoltaiki. Cieszą się one dużą popularnością i używane są nie tylko przez nich. Dziennie wykorzystuje je ponad 2 tys. osób. Najpopularniejszym z nich jest kalkulator zużycia energii elektrycznej, który pozwala na sprawdzenie, ile prądu zużywają urządzenia zamontowane w gospodarstwach domowych. Użytkownik podaje moc urządzenia w watach i czas jego używania. W wyniku uzyskiwana jest wartość zużycia energii elektrycznej w kWh oraz koszt prądu w złotych.
Kalkulator mocy przyłączeniowej przydatny jest z kolei na etapie budowy domu lub przejmowania nowego lokalu. Kolejne bardzo ważne narzędzie, które pozwala racjonalnie i efektywnie zaplanować zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej, to z kolei kalkulator doboru mocy fotowoltaiki. Dobrze dobrana moc paneli ma wpływ na koszty samej inwestycji oraz na późniejszą poprawną pracę zamontowanej instalacji.
kalkulatory zużycia prądu, mocy przyłączeniowej oraz
doboru mocy fotowoltaiki.
Zdjęcie: Tauron Dystrybucja
Współpraca – Energia – Przyszłość
(Enea Operator)
Enea była organizatorem konferencji „Współpraca – Energia – Przyszłość”, skierowanej do kadry nauczycielskiej i uczniów szkół elektrycznych z Połańca, Kozienic, Szczecina, Gorzowa, Nowej Soli, Złotowa, Gniezna i Poznania, którzy uczestniczą w procesie nowoczesnego kształcenia przyszłych kadr dla energetyki.
Enea Operator od kilku lat współpracuje z dwunastoma szkołami zawodowymi na obszarze swojego działania, które kształcą uczniów w kierunkach energetycznych oraz elektrycznych. Podczas konferencji, która odbyła się na Wydziale Matematyki i Informatyki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, eksperci spółki poprowadzili wykłady, warsztaty dla uczniów, uczestniczyli w panelach dyskusyjnych dotyczących wpływu rozwoju energetyki na program nauczania i kształcenia przyszłych kadr.
Enea Operator w kształceniu swoich kadr wykorzystuje takie nowoczesne technologie jak wirtualna rzeczywistość (VR), którą nauczyciele i uczniowie mogli testować na stanowisku spółki. Konferencję zakończyła dyskusja ekspertów o wyzwaniach, przed jakimi stoi branża energetyczna w Polsce oraz o ich wpływie na program nauczania zawodowego.
Opracowała: Marzanna Kierzkowska
