Elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa

Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej było organizatorem konferencji „Elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa”. To jej druga edycja, ale pierwsza w wersji stacjonarnej. Odbyła się w Wiśle 12 i 13 maja. Uczestniczyło w niej ponad 120 osób reprezentujących operatorów sieci dystrybucyjnej, operatora sieci przesyłowej, ośrodki badawcze i akademickie oraz dostawców urządzeń i rozwiązań z zakresu elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej.

Celem konferencji było upowszechnienie wiedzy i wymiana doświadczeń związanych z nowymi technologiami
i procedurami stosowanymi w automatyce elektroenergetycznej oraz integracja osób zajmujących się automatyką zabezpieczeniową.

Spotkanie rozpoczęło się od przedstawienia wyzwań stojących przed operatorami sieci. Najważniejszym z nich jest transformacja energetyczna, czyli rezygnacja z wykorzystania węgla i innych nieodnawialnych źródeł energii, a zastąpienie ich zeroemisyjnymi źródłami energii, tj. przede wszystkim OZE. Odnosząc się do dotychczasowego procesu rozwoju elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej (EAZ) wskazano na potrzebę unifikacji rozwiązań EAZ. Ważnym wyzwaniem dla OSD jest też zapewnienie odpowiedniej niezawodności sieci. Przedstawiono wpływ infrastruktury dystrybucyjnej na poziom wskaźników służących do oceny niezawodności.

Kolejna część dotyczyła pracy wyspowej. Wraz z rozwojem OZE w głębi sieci średnich napięć instalowana jest coraz większa liczba rozproszonych jednostek wytwórczych. Układy te powinny zostać wyposażone w zestaw podstawowych zabezpieczeń elektroenergetycznych chroniących przed skutkami zwarć wewnętrznych i zewnętrznych, ale także dodatkowych, chroniących generację rozproszoną przed niekontrolowaną pracą wyspową (zgodnie z IRiESD praca wyspowa jednostek wytwórczych jest niedozwolona). Uczestnicy konferencji usłyszeli, jakie zagrożenia towarzyszą pracy wyspowej (brak kontroli nad zjawiskami zachodzącymi w wydzielonej wyspie, problemy z identyfikacją i eliminacją zwarć doziemnych). Omówiono także kryteria zabezpieczające generację rozproszoną przed niekontrolowaną pracą wyspową, szczególnie Voltage Vector Shift, wskazując jego negatywne cechy, które mogą prowadzić do niepożądanych wyłączeń. W ramach tego bloku omówiono przykład awarii, która doprowadziła do spontanicznej pracy wyspowej w sieci SN.

W ramach sesji poświęconej wymaganiom stawianym urządzeniom EAZ przedstawiono prezentację dotyczącą budowy i współpracy standardowych układów EAZ w polach linii 110 kV na stacjach PSE oraz główne założenia koncepcyjne optymalizacji obwodów wtórnych oraz dla układów EAZ pola 110 kV. W dalszej części przedstawiono także problemy badań urządzeń elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej.

Kolejna sesja dotyczyła działań innowacyjnych i standaryzacyjnych. Przedstawiciel spółki Tauron Dystrybucja zaprezentował schematy koordynacyjne oraz logiczne funkcji zabezpieczeniowych i automatyk polowych urządzeń EAZ. Celem takiego opracowania było ujednolicenie schematów logicznych funkcji zabezpieczeniowych i automatyk polowych (logik) implementowanych do U–EAZ. Współczesne sterowniki polowe są urządzeniami cyfrowymi swobodnie programowalnymi. Programy te są najczęściej opracowywane przez wykonawcę inwestycji z ograniczoną kontrolą służb zabezpieczeniowych OSD. Aby mieć ten proces w pełni pod kontrolą, Tauron Dystrybucja opracował podstawowe zależności logiczne wiążące sygnały zewnętrzne i wewnętrzne U–EAZ, z uwzględnieniem specyfiki działania typu pola w rozdzielnicy.

Kolejny temat to budowa nowoczesnych stacji elektroenergetycznych opartych na technice standardu IEC 61850 i przekładnikach elektronicznych. Stacje cyfrowe to stosunkowo nowe rozwiązanie na polskim rynku, stąd temat ten wzbudził dużo pytań.

Konferencję zamknęła sesja dotycząca systemu EAZ stosowanego w liniach napowietrznych SN w kontekście ochrony przed porażeniami przy konstrukcjach wsporczych. W prezentacji odniesiono się do opracowanych w ramach PTPiREE zasad ochrony przed porażeniem i przed przepięciami w sieciach NN, WN, SN i nn w zakresie projektowania, budowy i eksploatacji.

Na zakończenie konferencji organizatorzy podziękowali wszystkim, którzy pomogli w organizacji konferencji, szczególnie referentom za przygotowanie wystąpień, oraz zaprosili na kolejną w przyszłym roku.

Na podstawie prezentowanych referatów
Jarosław Tomczykowski

Czytaj dalej