Agencja Rynku Energii obchodzi w tym roku 25–lecie działalności. Jubileusz był dla ARE okazją do zaproponowania liderom branży spotkania podczas konferencji ,,Prognozujemy przyszłość w energetyce”. Na pierwszym po okresie pandemicznych rygorów wydarzeniu pojawili się najważniejsi uczestnicy rynku, w tym szefowie największych spółek energetycznych w Polsce.
19 maja w Warszawie Agencja Rynku Energii zorganizowała konferencję „Prognozujemy przyszłość w energetyce”. W jej ramach odbyły się liczne panele eksperckie oraz debaty na temat najważniejszych problemów dotyczących rodzimej energetyki.
Sytuacja elektroenergetyki w Polsce
Podczas panelu wprowadzającego Hanna Mikołajuk, główny specjalista w Agencji Rynku Energii, przybliżyła sytuację elektroenergetyki w Polsce. W latach 2018–2020 struktura zużycia energii pierwotnej w naszym kraju całkowicie różniła się od tej w Unii Europejskiej. Struktura zużycia energii końcowej paliw i OZE jest natomiast bardzo zbliżona do poziomów UE. W latach 2019–2021 w krajowym bilansie energii elektrycznej 2021 rok był rekordowy pod względem zużycia energii elektrycznej; wyniosło ono 180,1 TWh.
Wzrost popytu zapewniły głównie elektrownie węglowe. W 2021 roku odnotowano także najwyższy poziom mocy zainstalowanej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. O ile w 2019 roku wyniósł 47,4 GW, o tyle w 2021 było to już 56 GW mocy zainstalowanych, z czego 60 proc. stanowiły elektrownie konwencjonalne. 2021 rok przyniósł również wzrosty popytu na energię elektryczną we wszystkich grupach taryfowych, jednak wśród odbiorców domowych poziom zużycia nie powrócił do stanu sprzed pandemii.
Podczas prezentacji wprowadzającej Sławomir Skwierz, główny specjalista energetyk Agencji Rynku Energii, przedstawił analizę sektora energetycznego do 2050 roku. Przyjęto dwa scenariusze: WPP zakłada wykorzystanie węgla jako paliwa przejściowego, GPP – wykorzystanie gazu jako paliwa przejściowego oraz przyspieszone wyłączanie jednostek węglowych. Wyniki analizy obejmowały zapotrzebowanie końcowe na energię elektryczną, ciepło sieciowe i wodór, prognozę mocy wytwórczych, a także ceny paliw i uprawnień do emisji CO2.
Podczas panelu odbyła się także debata ekspercka, w której uczestniczyli: Rafał Gawin (Prezes URE), Marek Kulesa (dyrektor Biura TOE), Andrzej Bondyra (wiceprezes zarządu ARE), Artur Wasil (prezes zarządu LW ,,Bogdanka”), Artur Warzocha (wiceprezes zarządu Grupy Tauron). Jego uczestnicy zwracali uwagę na sytuację elektroenergetyki w Polsce, a także na rolę energetyki węglowej, m.in. na to, że w 2025 roku kończy się rynek mocy dla niektórych jednostek wytwórczych. Ważnym tematem były również działania podejmowane w ramach programu Bloki 200+.
Rafał Gawin odniósł się do cen energii elektrycznej twierdząc, że na ich poziom znaczący wpływ obecnie ma niepewność na rynku. Prezes URE zwrócił także uwagę na konieczność rozwoju sieci dystrybucyjnych – bez nich dalsze inwestycje w instalacje OZE nie będą możliwe z powodu braku dostępnych mocy przyłączeniowych.
Artur Warzocha, zapytany o energetykę jądrową, wskazał na rozpoczęcie prac wraz z KGHM nad technologią małych elektrowni jądrowych, tzw. SMR–ów. Małe reaktory jądrowe o mocy około 300 MW mogłyby przyczynić się do zastąpienia części bloków węglowych. Zwrócił jednak uwagę na problem dotyczący lokalizacji atomu i możliwych protestów okolicznych mieszkańców.
Andrzej Bondyra wskazał na wzrost cen energii elektrycznej zaznaczając, że na przyszły rok będą one wynosiły ponad 1000 zł/MWh.
Elektroenergetyka do 2050 roku
Podczas panelu głównego przeprowadzono debatę ekspercką, w której udział brali: Wojciech Dąbrowski, Paweł Szczeszek , Paweł Majewski oraz Artur Olszewski. Był to najważniejszy moment jubileuszowej konferencji ARE; na jednej scenie szefowie największych spółek energetycznych, odpowiadających łącznie za 65 proc. rynku energetycznego.
Paneliści zwracali uwagę m.in. na regulacje unijne dotyczące emisji, rozwój odnawialnych źródeł energii oraz konieczność zmian finansowania sektora energetycznego.
Panel poprowadził redaktor naczelny portalu CIRE.pl
– Transformacja energetyczna to ogromne wyzwanie wymagające solidnego finansowania. Potrzebujemy wydzielenia aktywów węglowych do Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego – powiedział Wojciech Dąbrowski, prezes największej spółki energetycznej w naszym kraju.
– Utworzenie NABE jest konieczne, aby utrzymać energetykę w polskich rękach. Wydzielenie aktywów węglowych pozwoli nam również przekonać banki do udzielenia firmom energetycznym środków na realizację inwestycji OZE i dystrybucję – podkreślił prezes Polskiej Grupy Energetycznej PGE.
NABE to jeden z najmocniej akcentowanych wątków podczas tego panelu, newralgicznego momentu konferencji ARE ,,Prognozujemy przyszłość w energetyce”. Odrębnym wątkiem w debacie była postulowana przez sektor reforma systemu EU ETS.
– System ETS wymaga reformy w kontekście wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej i poszczególnych państw członkowskich, m.in. poprzez mechanizmy kompensacyjne na nowe inwestycje – zaznaczył Paweł Szczeszek, prezes spółki Tauron Polska Energia.
– Potrzebujemy solidnej reformy systemu EU ETS – dodał Wojciech Dąbrowski, prezes PGE.
Wojciech Dąbrowski odniósł się do stale rosnących cen uprawnień do emisji (które ostatnio wahają się w granicach 88 euro/t) oraz zmian dotyczących celu redukcji emisji. Poziom wspomnianych celów Komisja Europejska zaproponowała w wysokości 67 proc. redukcji do 2050 roku w stosunku do 2005 roku (pierwotnie zakładano redukcję na poziomie 55 proc.). Prezes PGE podkreślał również, że natychmiastowe przejście z energetyki konwencjonalnej na odnawialne źródła energii, które miałyby stanowić podstawę systemu elektroenergetycznego, nie jest możliwe.
Paweł Szczeszek (Tauron Polska Energia) dowodził, że niezbędna jest reforma systemu handlu emisjami, ponieważ opłaty za uprawnienia do emisji stają się coraz wyższe i często zdarza się, że podstawą ich poziomu są prowadzone na rynku spekulacje.
Paweł Majewski (Grupa Enea) wskazał, jak ważny dla losów energetyki do 2050 roku jest rozwój odnawialnych źródeł energii. Prezes spółki Tauron akcentował również ważną rolę magazynów energii w kontekście transformacji energetycznej.
Artur Olszewski z ARE podkreślił fundamentalną rolę analiz prowadzonych w energetyce oraz rosnącą popularność badań dotyczących tego sektora. Uczestnicy panelu wykazali również zgodność, co do słuszności utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, a jako główną przyczynę wskazano bezpieczeństwo energetyczne Polaków.
Elektromobilność w Polsce
Prelekcja Janusza Smardza, dyrektora Departamentu Doradztwa ARE, ogniskowała się wokół rozwoju elektromobilności. Mówca ukazał uwarunkowania prawne dotyczące sektora e–mobility i wynikające z nich zobowiązania, m.in. unijny pakiet „Fit for 55” czy takie regulacje krajowe jak ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz strategia na rzecz zrównoważonej mobilności. Przeanalizował także sytuację elektromobilności w Polsce w stosunku do kondycji tego sektora na Starym Kontynencie. W państwach europejskich dostępność samochodów elektrycznych czy niezbędnej infrastruktury jest na zdecydowanie wyższym poziomie, zwłaszcza w krajach skandynawskich.
Podczas debaty eksperckiej wypowiadali się: Cezary Droszcz (prezes PZM Holding Sp. z o.o.) Stanisław Dojs (rzecznik prasowy Volvo Car Poland Sp. z o.o), Piotr Apollo (prezes zarządu Tauron Nowe Technologie SA), Dariusz Cendlewski (kierownik Wydziału Elektromobilności i Nowych Technologii UDT). Prezes PZM, zapytany o możliwości rozwoju samochodów elektrycznych, stwierdził, że do ich popularności mogą przyczynić się programy wsparcia, np. dotyczące dofinansowania do zakupu pojazdu. Stanisław Dojs zadeklarował, że Volvo do 2030 roku nie będzie produkować już samochodów spalinowych. Zwrócił także uwagę na konieczność elektryfikacji transportu w obliczu regulacji unijnych – do 2025 roku normy emisyjne dotyczące samochodów będą jeszcze bardziej restrykcyjne, a niespełnienie ich poziomów w przypadku nowych pojazdów może powodować wysokie kary dla koncernów motoryzacyjnych. Piotr Apollo, mówiąc o budowie nowych stacji ładowania pojazdów, potwierdził, że Tauron podejmie się takiego wyzwania. Dariusz Cendlewski wskazał, że stacji ładowania pojazdów powstaje więcej niż w roku ubiegłym, zwiększyła się także szybkość ich odbioru przez UDT. Paneliści wykazali zgodność co do wizji szybkiego rozwoju elektromobilności w naszym kraju w nadchodzących latach.
Sektor offshore, kogeneracja, OZE – znaczenie w transformacji energetycznej Polski
Podczas konferencji odbył się również panel dotyczący sektora offshore, w którym udział wzięli: Dariusz Lociński (prezes zarządu PGE Baltica Sp. z o.o.), Piotr Czopek (dyrektor ds. regulacji PSEW), Maciej Olczak (prezes zarządu Enmaro), Tadeusz Widuch (dyrektor projektów Tauron Nowe Technologie).
Jednym z głównych tematów dyskusji były korzyści, jakie mogą uzyskać polskie przedsiębiorstwa we współpracy z zagranicznymi inwestorami przy budowie sektora offshore na Morzu Bałtyckim. Poruszono także kwestię znaczenia farm offshorowych dla miksu energetycznego Polski oraz ich potencjału.
Panel dotyczący przyszłości kogeneracji opierał się na analizie jej rozwoju. Rozważane było również znaczenie kogeneracji w transformacji energetycznej, zwłaszcza w kontekście unijnych regulacji. Ukazano procesy rozwoju kogeneracji w polskich elektrociepłowniach oraz elementy stanowiące bariery do dalszych, bardziej zaawansowanych zmian. W panelu wzięli udział: Przemysław Kołodziejak (prezes zarządu PGE EC SA), Arkadiusz Kosiel (członek zarządu PTEZ, prezes zarządu Fortum Silesia SA) oraz Maciej Stańczuk (wiceprezes zarządu Rafako).
Ostatni panel konferencji dotyczył rozwoju odnawialnych źródeł energii. Ważnym aspektem poruszonym w kontekście OZE był wpływ obecnej sytuacji geopolitycznej na dalszy rozwój tego sektora. Poruszono także kwestię innowacyjności Polski w obszarze OZE, jak również wzmacniane współpracy biznesowej z prosumentami.
W panelu udział wzięli: Agata Urbaniak (dyrektor oddziału Centralnego Laboratorium Pomiarowo–Badawczego PGNiG SA), Dawid Cycoń (prezes zarządu ML System SA), Grzegorz Tchorek kierownik Pracowni Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UW), Barbara Adamska (prezes Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii).
Podsumowanie
Podczas konferencji Agencji Rynku Energii poruszono wiele istotnych tematów w kontekście transformacji energetycznej Polski oraz problemów stojących przed poszczególnymi sektorami energetyki i ich dalszym rozwojem. Prezentowane przez ekspertów stanowiska pozwoliły na dokładniejsze poznanie zagadnień oraz zadanie sobie pytań na temat transformacji energetycznej.
Komentarz Janusza Pietruszyńskiego, redaktora naczelnego portalu CIRE.pl
Jubileuszowa konferencja ARE okazała się sukcesem organizacyjnym i frekwencyjnym. Uczestnicy podkreślali potrzebę bezpośredniej rozmowy, było to bowiem pierwsze tego typu wydarzenia po czasie obostrzeń pandemicznych. Konferencja pokazała, jak duża w sektorze jest potrzeba przedyskutowania niuansów trwającej transformacji energetycznej, starcia się różnych spojrzeń na priorytety tego procesu, poszukiwania tego, co dla branży wspólne i zrozumienia tego, co poszczególnych uczestników rynku różni w ocenie obecnej sytuacji. Razem z zespołem eksperckim Agencji Rynku Energii ponownie zachęcam Państwa do zapoznania się z opracowaniami merytorycznymi i prezentacjami z danymi ARE.
Prezentacje, podobnie jak inne materiały z konferencji ARE, można zamówić mailowo (marketing@are.waw.pl).
Organizatorzy Konferencji ARE
