Sieci dystrybucyjne w specustawie przesyłowej
W kwietniu opisywaliśmy w ,,Paragrafie w sieci’’ projekt zmian ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw, który wówczas wpłynął do Sejmu. Ustawę 26 maja uchwalił Sejm, a następnie 22 czerwca Senat przyjął (z poprawkami). Istotnym uzupełnieniem projektu, który pojawił się na etapie prac komisji sejmowej, było dodanie w definicjach pojęcia „strategicznej inwestycji w zakresie sieci dystrybucyjnej” oraz nowego rozdziału 5a zawierającego zasady przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci dystrybucyjnych.
Zgodnie z definicją ww. inwestycji zasady te będą dotyczyły zadań inwestycyjnych wraz z wykonywaniem niezbędnych robót budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane, w szczególności budowy lub przebudowy obiektów, urządzeń, sieci i instalacji niezbędnych do budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, użytkowania, zmiany sposobu użytkowania, eksploatacji lub rozbiórki infrastruktury, składającej się na sieć dystrybucyjną o napięciu wyższym niż 400 V, w tym stacji elektroenergetycznych, tymczasowych obiektów budowlanych, obiektów sieci gazowej, sieci i przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych oraz infrastruktury drogowej lub kolejowej, niebędące strategiczną inwestycją w zakresie sieci przesyłowej i niebędące inwestycją towarzyszącą określoną w załączniku bądź akcie wykonawczym do ustawy.
Na bazie nowych przepisów do realizacji „strategicznych inwestycji dystrybucyjnych” – jak proponujemy je w skrócie nazwać na potrzeby niniejszego tekstu – znajdą zastosowanie przepisy art. 15-17 specustawy przesyłowej, a zatem te dotyczące możliwości wnioskowania o wejście na teren cudzej nieruchomości, jeżeli jest to konieczne w celu przeprowadzenia pomiarów, badań lub innych prac niezbędnych do sporządzenia karty informacyjnej przedsięwzięcia lub raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko dla strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej, polegających w szczególności na wykonaniu badań archeologicznych, geologicznych, hydrogeologicznych lub określeniu geotechnicznych warunków posadowienia obiektu. W przypadku sieci dystrybucyjnych organem wydającym zezwolenie będzie starosta (a nie – jak w przypadku sieci przesyłowych – wojewoda). Przed wystąpieniem z wnioskiem o wydanie decyzji o zezwoleniu, inwestor jest obowiązany wystąpić do właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości o zgodę na wejście na teren tej nieruchomości oraz uzgodnić z nim przewidywany sposób, zakres i terminy korzystania z nieruchomości. W przypadku gruntów stanowiących pas drogowy, uzgodnienia będą dokonywane z zarządcą drogi; w przypadku gruntów objętych obszarem kolejowym – z zarządcą infrastruktury lub innym podmiotem zarządzającym obszarem kolejowym, natomiast w przypadku lotnisk użytku publicznego – z zarządzającym lotniskiem. Starosta wyda zgodę w przypadku nieuzyskania zgody w terminie 30 dni od dnia otrzymania wystąpienia inwestora o taką zgodę. W przypadku nieuregulowanego stanu prawnego nieruchomości lub braku w katastrze nieruchomości danych pozwalających na ustalenie danych osobowych, w szczególności adresu zamieszkania właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, ww. przepisu o obowiązku uprzedniego wystąpienia o zgodę nie stosuje się, a starosta wydaje decyzję o zezwoleniu w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku przez inwestora. Inwestor – po zakończeniu działań – jest obowiązany przywrócić nieruchomość do stanu poprzedniego. Jeżeli przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego nie jest możliwe, właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości przysługuje od inwestora odszkodowanie. Odszkodowanie powinno odpowiadać wartości poniesionych
szkód, a jeżeli wskutek poniesionych szkód zmniejszy się wartość nieruchomości, w odszkodowaniu uwzględnia się kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu. Decyzję w zakresie odszkodowania podejmuje starosta, natomiast obowiązek jego zapłaty ciąży na inwestorze.
Zdjęcie: Adobe Stock, sirisakboakaew
Do decyzji administracyjnych dotyczących strategicznych inwestycji dystrybucyjnych odpowiednio stosuje się przepisy specustawy w zakresie odwołań od decyzji, zawiadomienia o niewydaniu decyzji w terminie oraz skarg (tj. art. 25-26 specustawy).
Rozdział 5a zawiera także odrębności w przepisach ogólnych dotyczących prowadzenia inwestycji w zakresie strategicznych inwestycji dystrybucyjnych. Modyfikacje dotyczą w szczególności:
- stosowania niektórych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniu na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego (nie zawiesza się postępowania w razie:
- ʱ śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony albo zarządcy sukcesyjnego do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 30 par. 5 Kpa, a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe,
- w razie śmierci przedstawiciela ustawowego strony
- w razie utraty przez stronę lub przez jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych oraz nie stosuje się przepisów Kpa w sprawach dotyczących spadków nieobjętych i zasad wyznaczenia przedstawiciela), w miejsce zego w przypadkach określonych w ww. przepisach organ prowadzący postępowanie wyznacza z urzędu przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu, jeżeli jest to konieczne do jego przeprowadzenia;
- stosowania niektórych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniu na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami w sprawach o wywłaszczenie, o ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości (art. 124) i o udostępnienie nieruchomości w celu wykonania określonych czynności (art. 124b) – organ administracji publicznej, wszczynając postępowanie w sprawie dotyczącej innej osoby, nie ma obowiązku zawiadomienia o tym organizacji społecznej, nie zawiesza się postępowania tak jak opisano powyżej dla ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz nie stosuje się przepisów Kpa w sprawach dotyczących spadków nieobjętych i zasad wyznaczenia przedstawiciela, w miejsce czego w przypadkach określonych w ww. przepisach organ prowadzący postępowanie wyznacza z urzędu przedstawiciela uprawnionego do działania w postępowaniu, jeżeli jest to konieczne do jego przeprowadzenia;
- usprawnień w zakresie wywłaszczania nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym czy też braku danych w katastrze nieruchomości, pozwalających na ustalenie danych osobowych;
- wprowadzenia terminu na wydanie decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości na podstawie art. 124 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, która winna być wydana w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia właściwemu staroście kompletnego wniosku; w przypadku niedochowania tego terminu, wojewoda wymierza staroście karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy dzień zwłoki;
- lokalizacji infrastruktury w pasach drogowych:
- nadziemne liniowe urządzenia obce oraz przyłącza elektroenergetyczne objęte strategiczną inwestycją dystrybucyjną w zakresie sieci o napięciu nie wyższym niż 30 kV, mogą być – za zgodą zarządcy drogi – umieszczane wzdłuż pasów drogowych, poza terenem zabudowy, w odległości mniejszej niż 5 m od granicy pasa (nie stosuje się tym samym art. 42 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym zabrania się umieszczania nadziemnych liniowych urządzeń obcych wzdłuż pasów drogowych, poza terenem zabudowy, w odległości mniejszej niż 5 m od granicy pasa); zgoda winna być wydana w ciągu 21 dni, a niezajęcie stanowiska uznaje się za wyrażenie zgody;
- takie regulacje jw. obowiązują dla podziemnych liniowych obiektów budowlanych, przy czym zarządca drogi wydaje zgodę, o ile w ciągu pięciu lat od dnia doręczenia zarządcy drogi wniosku nie jest planowana budowa drogi publicznej zgodnie z uchwałą budżetową jednostki samorządu terytorialnego, wieloletnią prognozą finansową jednostki samorządu terytorialnego, programem wieloletnim lub planami rozwoju sieci drogowej i finansowania dróg.
Niewątpliwie opisane wyżej zmiany, a także dodanie inwestycji towarzyszących do listy inwestycji procedowanych na bazie specustawy, usprawnią proces inwestycyjny w zakresie sieci OSD. Wejście w życie przepisów wydaje się nieodległe – uchwałę Senatu zawierająca poprawki wniesione na etapie prac senackich skierowano do rozpatrzenia w komisji sejmowej, a następnie będzie głosowana przez Sejm na najbliższym posiedzeniu plenarnym 6-7 lipca. Ustawa przewiduje co do zasady 30-dniowe vacatio legis.
