Unia Europejska walczy ze zmianą klimatu poprzez ambitne polityki wewnętrzne i ścisłą współpracę z partnerami międzynarodowymi. Do 2050 roku Europa chce stać się pierwszym na świecie kontynentem neutralnym dla klimatu.
Działania na rzecz klimatu są kluczowym elementem Europejskiego Zielonego Ładu – dalekosiężnego pakietu środków, począwszy od ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, poprzez inwestycje w najnowocześniejsze badania i innowacje, aż po ochronę środowiska naturalnego w Europie.
Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) jest kamieniem węgielnym polityki UE w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatycznym i fundamentalnym narzędziem ograniczania emisji gazów cieplarnianych. Z dochodów, jakie przynosi system handlu emisjami finansowany jest m.in. Fundusz Innowacji, który stanowi jeden z największych na świecie programów poświęconych promowaniu innowacyjnych technologii niskoemisyjnych. Skorzysta on również z niewykorzystanych środków z programu NER300, którego jest następcą. NER300 był jednym z największych na świecie programów finansowania innowacyjnych niskoemisyjnych projektów demonstracyjnych. Zapewniał wsparcie bezpiecznym dla środowiska projektom wychwytywania i składowania CO2 oraz rozwoju technologii energetyki odnawialnej, które mogłyby zostać wykorzystane w UE w skali handlowej.
Fundusze na przełomowe technologie
W ramach Funduszu Innowacji sfinansowane będą przełomowe technologie w obszarach takich jak odnawialne źródła energii, energochłonne gałęzie przemysłu, magazynowanie energii oraz wychwytywanie, wykorzystanie i przechowywanie dwutlenku węgla (CCUS – Carbon Capture, Utilization, and Storage). Cel funduszu to utworzenie finansowych środków zachęty dla firm oraz instytucji publicznych do inwestowania w kolejną generację technologii niskoemisyjnych. Finansowanie przeznaczone jest na realizację dużych i małych projektów.
Od 2020 do 2030 roku Fundusz Innowacji przeznaczy około 10 miliardów euro, pozyskanych z aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w ramach systemu handlu emisjami UE, na innowacyjne technologie niskoemisyjne, których celem będzie wprowadzenie na rynek rozwiązań przemysłowych służących dekarbonizacji Europy i wspieraniu jej przejścia na neutralność klimatyczną.
Duże projekty
Pierwszy nabór, który trwał od lipca do października 2020 roku, obejmował przyznanie grantów w łącznej wysokości miliarda euro, które zostaną przeznaczone na duże projekty z zakresu czystych technologii. Unia Europejska zainwestuje w obiecujące, gotowe do wprowadzenia na rynek produkty, np. czysty wodór czy inne rozwiązania niskoemisyjne dla energochłonnych gałęzi przemysłu, takich jak przetwórstwo stali, cementu i substancji chemicznych. Będzie to również wsparcie dla magazynowania energii oraz modernizacji sieci przesyłania energii elektrycznej. Proces składania wniosków podczas tego naboru był dwuetapowy. Ponadto osobny budżet w wysokości 8 milionów euro przeznaczono na wsparcie rozwoju obiecujących projektów, które nie są jeszcze gotowe do wprowadzenia na rynek.
Małe projekty
Fundusz Innowacji jest także otwarty na małe projekty o nakładach kapitałowych od 2,5 do 7,5 mln euro. W tym przypadku proces składania wniosków jest uproszczony i ma tylko jeden etap, a nabór trwa do 10 marca 2021 roku. Dofinansowane będą innowacyjne projekty z zakresu czystej energii i czystego przemysłu, które przyczynią się do ekologicznego ożywienia europejskiej gospodarki oraz wspierania jej przejścia na neutralność klimatyczną. Komisja Europejska zainwestuje 100 milionów euro w innowacyjne projekty czystych technologii.
Ocena projektów
W przypadku Funduszu Innowacyjnego projekty są oceniane pod względem potencjału ograniczania emisji gazów cieplarnianych, innowacyjności, dojrzałości finansowej i technicznej, a także możliwości przeskalowania oraz oszczędności kosztowej. Fundusz Innowacji będzie wspierał w przypadku projektów na dużą skalę do 60 proc. dodatkowych kosztów kapitałowych i operacyjnych, w przypadku projektów na małą skalę – do 60 proc. kosztów kapitałowych. Fundusz realizuje Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci (INEA), a Europejski Bank Inwestycyjny zapewnia wsparcie rozwojowe obiecujących projektów, które nie będą jeszcze gotowe do złożenia pełnego wniosku.
Tatiana Kurosz, Biuro PTPiREE
Źródła:
www.ec.europa.eu/clima/policies/innovation-fund_en
www.ec.europa.eu/clima/news/boosting-eu-green-recovery-commission-invests-1-billion-innovative-clean-technology_en
www.ec.europa.eu/inea/en/innovation-fund/call-for-proposals/small-scale-project
Fot.: Albert Hasler, Pixabay
