PARAGRAF W SIECI

Ułatwienia w uzyskiwaniu decyzji środowiskowych dla farm fotowoltaicznych

13 września weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 10 sierpnia 2023 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. poz. 1724). Zgodnie z nowelizacją decyzja środowiskowa dla farm fotowoltaicznych będzie wymagana dla zabudowy o powierzchni wyznaczanej po obrysie zewnętrznych skrajnych modułów paneli nie mniejszej niż:

• 0,5 ha – w przypadku realizacji inwestycji na obszarach objętych formami ochrony przyrody, lub
• 2 ha – w pozostałych przypadkach.

Do tej pory decyzja środowiskowa dla farm zlokalizowanych poza formami ochrony przyrody była wymagana już dla inwestycji o powierzchni większej niż 1 ha. Ponadto wątpliwości budziły zasady określania powierzchni zabudowy uwzględnianej przy analizie, czy jest wymagana decyzja środowiskowa. Nowe przepisy mają na celu usprawnienie procesu inwestycyjnego dla inwestycji prowadzonych na małą skalę.

Zmiany zasad obrotu i gospodarowania nieruchomościami rolnymi

28 sierpnia Prezydent RP podpisał ustawę o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1933). Nowelizacja obejmuje zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego (UKUR) i wchodzi w życie 5 października.

W zakresie nowelizacji UKUR warto zwrócić uwagę na następujące zagadnienia:

• ƒ UKUR nie będzie miała zastosowania do nieruchomości rolnych, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza niż 0,3 ha. Do tej pory UKUR nie stosowało się do nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha, przy czym w praktyce nawet niewielki fragment użytku rolnego decydował o zakwalifikowaniu całej nieruchomości jako podlegającej ustawie.
• ƒ Zakaz zbywania lub oddawania nieruchomości rolnych w posiadanie osób trzecich przed upływem pięciu lat nie będzie miał zastosowania do nieruchomości, co do której po jej nabyciu uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z którym nabyta nieruchomość jest przeznaczona na cele inne niż rolne. Oznacza to, że nie będzie już konieczne uzyskiwanie zgody dyrektora generalnego KOWR np. na zawarcie umowy dzierżawy w przypadku zmiany przeznaczenia nieruchomości miejscowym planem.
• ƒ Zgoda dyrektora generalnego KOWR na sprzedaż lub oddanie nieruchomości rolnej w posiadanie osoby trzeciej przed upływem pięciu lat od jej nabycia będzie miała charakter terminowy – zgoda będzie ważna przez rok od uzyskania przez decyzję przymiotu ostateczności.
• ƒ Przysługujące KOWR prawo pierwokupu udziałów i akcji będzie dotyczyło także spółki dominującej, co ma udziały lub akcje w spółce kapitałowej, która jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości rolnej o powierzchni co najmniej 5 ha albo nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni co najmniej 5 ha.
• ƒ W przypadku przekształcenia spółek prawa handlowego KOWR nie będzie już przysługiwać prawo złożenia oświadczenia o nabyciu nieruchomości rolnej; uprawnienie to będzie przysługiwać w przypadku przekształcenia przedsiębiorcy albo spółki cywilnej w spółkę handlową.

Z kolei nowelizacją ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa przewidziano ułatwienia związane z realizacją inwestycji OZE. Gospodarowanie zasobem własności rolnej Skarbu Państwa polegało w pierwszej kolejności na wydzierżawianiu albo sprzedaży nieruchomości rolnych na powiększenie lub utworzenie gospodarstw rodzinnych. Nowelizacją przewidziano wyjątek dotyczący nieruchomości o najniższych klasach bonitacyjnych, tj. takich, w skład których wchodzi co najmniej 70 proc. nieużytków lub użytków rolnych klasy VI i VIz, wydzierżawianych na cele związane z pozyskiwaniem energii ze źródeł odnawialnych i znajdujących się poza obszarowymi formami ochrony przyrody.

Uproszczone postępowanie środowiskowe dla inwestycji strategicznych i inne zmiany w ustawie OOŚ

4 września Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. poz. 1890; ustawa OOŚ). Nowelizacja wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia, tj. w 16 października.

Nowelizacja ustawy OOŚ wprowadziła zmiany w procedurze uzyskiwania decyzji środowiskowych w zakresie inwestycji strategicznych:

• Początkowym etapem procedury powinna być analiza zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku gdy przedsięwzięcie jest realizowane na obszarze morskim – z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, jeżeli plany te obowiązują. W przypadku braku zgodności odmawia się wydania decyzji środowiskowej. Nie dotyczy to jednak inwestycji strategicznych obejmujących w szczególności inwestycje realizowane w trybie specustaw wymienionych w ustawie OOŚ.
• Wprowadzono rozdział dotyczący szczególnych rozwiązań dla niektórych inwestycji strategicznych. Inwestycja strategiczna podlegająca takim szczególnym rozwiązaniom będzie określana rozporządzeniem Rady Ministrów. W przypadku tego rodzaju inwestycji wyłączony będzie udział społeczeństwa w postępowaniu; wyłączono także przepisy dotyczące oceny oddziaływania na środowisko. Zakres oceny środowiskowej dla inwestycji strategicznych określonych rozporządzeniem będzie ustalany przez GDOŚ. Dokumentację sporządzoną zgodnie z zakresem określonym przez GDOŚ będzie trzeba przedłożyć wraz z wnioskiem o wydanie decyzji inwestycyjnej (np. pozwolenia na budowę) – pominięty więc zostanie typowy w procesie inwestycyjnym etap uzyskiwania decyzji środowiskowej. Następnie organ prowadzący postępowanie o wydanie decyzji inwestycyjnej wystąpi do GDOŚ o uzgodnienie warunków realizacji inwestycji strategicznej. Informacja o zwolnieniu inwestycji strategicznej z procedury ocenowej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE przekazywana będzie Komisji Europejskiej – decyzja inwestycyjna powinna zostać wydana nie wcześniej niż po upływie siedmiu dni od powiadomienia KE.

Przewidziano także inne zmiany, w tym:

• stanowisko RDOŚ dotyczące obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko będzie dokonywane w formie uzgodnienia nie tylko w przypadku oddziaływania na obszar Natura 2000, ale także ze względu na lokalizację przedsięwzięcia na obszarze chronionego krajobrazu lub na obszarze parku krajobrazowego, na których ustanowiono zakaz realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;
• w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych wskazano, że uzgodnienia RDOŚ, ministra ds. środowiska, GDOŚ i organu Wód Polskich dotyczące decyzji środowiskowej wydawanej po przeprowadzeniu oceny oddziaływania na środowisko będą wiążące dla organu wydającego decyzję środowiskową;
• w zakresie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko przewidziano zmiany polegające na przedstawieniu wyników inwentaryzacji przyrodniczej w formie zarówno opisowej, jak i kartograficznej; ponadto w odniesieniu do przedstawionych
• w raporcie wariantów przedsięwzięcia wyjaśniono, że racjonalny wariant najkorzystniejszy dla środowiska może być tożsamy z wariantem wybranym do realizacji albo racjonalnym wariantem alternatywnym – do tej pory kwestia ta była przedmiotem rozważań w orzecznictwie;
• w zakresie postępowania transgranicznego wskazano wprost, że będzie możliwe jego prowadzenie w ramach ponownej oceny oddziaływania na środowisko;
• administracyjna kara pieniężna do miliona złotych będzie obejmowała nie tylko naruszenie warunków określonych decyzją środowiskową – jak dotychczas – w fazie realizacji, ale także w fazie eksploatacji przedsięwzięcia.