INFORMACJE ZE SPÓŁEK

Poprawa wskaźników niezawodności dostaw energii
(ENERGA-OPERATOR)

W 2023 roku wskaźniki niezawodności dostaw energii elektrycznej w sieci Energa-Operator uległy znaczącej poprawie. Wyniki są lepsze w odniesieniu do tych osiągniętych w 2022 r. odpowiednio o 54% dla wskaźnika SAIDI oraz o 33% dla SAIFI. Zsumowany wskaźnik SAIDI za rok 2023, dla przerw nieplanowanych z uwzględnieniem przerw katastrofalnych i planowanych wyniósł 189,2 min., zaś zsumowany wskaźnik SAIDI odpowiednio 2,15. Osiągnięte wyniki były znacząco lepsze niż te z roku 2022, a także roku 2021.

Niezawodność dostaw energii w 2023 roku uległa poprawie pomimo niekorzystnych warunków atmosferycznych. W szczególności wichur (m. in. orkan Otto, podczas którego porywy wiatru dochodziły nawet do 125 km/h), które skutkowały wystąpieniem zwiększonej liczby i rozległości awarii w tym awarii o charakterze masowym.

Osiągniecie celów wynikających z Regulacji Jakościowej w 2023 roku możliwe było dzięki systematycznej i odpowiednio ukierunkowanej realizacji szeregu działań związanych ze wzmocnieniem odporności sieci na anomalie pogodowe oraz minimalizację częstości i długości przerw planowych w dostawach energii elektrycznej do odbiorców. W ramach zaplanowanych działań zrealizowane zostały istotne inwestycje związane z modernizacją i odtworzeniem sieci dystrybucyjnej, do których zaliczyć można m. in.: kablowanie i izolowanie linii napowietrznych średniego (SN) i niskiego napięcia (nn), automatyzację sieci SN, budowę nowych powiązań linii SN, budowę nowych i modernizację istniejących stacji wysokiego napięcia (WN/SN), wymianę transformatorów 110/15kV, budowę nowych stacji SN/nn i skracanie obwodów nn.

O sztucznej inteligencji w energetyce
(Enea Operator)

Jak działa bezobsługowy magazyn liczników? Czy VR i AR sprawdzają się także w energetyce? W jaki sposób fuzja jądrowa wyznacza przyszłość energetyki? To tylko kilka tematów, które były szeroko omawiane podczas #Ai_EnergINN – konferencji organizowanej przez Eneę Operator oraz Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe.

Konferencja odbyła się na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich 23 i 24 kwietnia w ramach EXPOPOWER. Wśród prelegentów pojawili się pracownicy Enei Operator oraz PCSS, naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a także przedstawiciele firm i instytucji, które na co dzień wykorzystują innowacyjne rozwiązania, jakie daje AI (sztuczna inteligencja) w pracy związanej z produkcją, magazynowaniem i dystrybucją energii.

Prelekcje dotyczyły tematów związanych z AI, siecią dystrybucyjną, energetyką cieplną, rozwiązaniami przyszłości oraz naszej teraźniejszości.

Innowacyjne rozwiązania na sieciach
(PGE Dystrybucja)

PGE Dystrybucja realizuje projekty związane z rozwojem inteligentnej sieci energetycznej. Dzięki innowacyjnym rozwiązaniom możliwe jest m.in. zwiększenie wykorzystania mocy z odnawialnych źródeł energii, rozwój sieci energetycznej z wykorzystaniem rozproszonych źródeł energii czy zwiększenie efektywności pozyskiwania i przetwarzania danych pomiarowych.

Od 2023 roku PGE Dystrybucja realizuje pilotaż w ramach projektu „Inteligentny System Optymalizacji Obciążenia Linii WN – Heimdall Power”. Instalacja pilotażowa została przeprowadzona na terenie lubelskiego, białostockiego, zamojskiego i rzeszowskiego oddziału spółki i obejmuje system czujników zamontowanych na wyznaczonych odcinkach linii WN oraz system do analizy obciążalności linii. Dynamiczna obciążalność linii jest jednym z kluczowych zagadnień w rozwoju inteligentnych sieci elektroenergetycznych (Smart Grids).

Do najważniejszych inicjatyw trzeba zaliczyć projekt pn. „Zastosowanie sztucznej inteligencji opartej na sieciach neuronowych do identyfikacji i eliminacji zagrożeń w sieciach o dużym nasyceniu generacji ze źródeł OZE”. Ma on na celu stworzenie autonomicznego systemu sterowania siecią i zwiększenie możliwości przyłączania nowych instalacji wytwórczych OZE oraz zwiększenie możliwości eksportu energii ze źródeł OZE do sieci dystrybucyjnych.

PGE Dystrybucja uruchomiła także projekt „Inteligentny układ stabilizacji pracy zasilania tymczasowego w sieci o zagęszczonym występowaniu prosumentów”. Projekt ma na celu opracowanie układu, który podniesie poziom niezawodności dostarczania prądu do odbiorcy.

Kolejnym uruchomionym w 2023 roku projektem jest „Wykorzystanie sztucznej inteligencji do wyszukiwania nieprawidłowości w układach pomiarowych i rozliczeniach energii elektrycznej”.

W 2023 roku spółka zakończyła realizację projektu „Zarządzanie pracą sieci dystrybucyjnej niskiego napięcia z uwzględnieniem aktywnej roli prosumenta” – uruchomiona została przestrzeń pilotażowa projektu, gdzie rozwiązanie jest obecnie testowane.

Zakończył się również projekt „Inteligentny układ rekonfiguracji sieci nn wraz z systemem wsparcia służb monterskich”. Ta inicjatywa ma na celu automatyzację sieci niskich napięć (nn) w terenach o bardzo gęstej liczbie odbiorców i obniżenie współczynników SAIDI i SAIFI.

Inwestycje na wszystkich poziomach napięć
(Stoen Operator)

Stoen Operator podjął współpracę z Politechniką Warszawską przy realizacji koncepcji, której celem jest stworzenie unikatowego ekosystemu energetycznego w strukturze miasta. „Pilotażowa instalacja wytwarzania i magazynowania energii oparta o efektywne i trwałe technologie fotowoltaiczne i bateryjne” powstanie na dachu gmachu Wydziału Inżynierii Materiałowej.

Celem projektu jest dostarczanie energii elektrycznej z wykorzystaniem narzędzi IT. Pozwoli to na obniżenie kosztów, zwiększenie efektywności i zintegrowanie rozproszonych źródeł energii w ramach tzw. Inteligentnych Sieci (Smart Grid). System ten łączy działania wszystkich uczestników rynku energii: wytwarzania, przesyłu, dystrybucji, sprzedaży i użytkowników. W efekcie powstanie instalacja wybudowana przez uczelnię, która zostanie włączona w inteligentną sieć elektroenergetyczną stolicy.

Obszar, na którym będą prowadzone prace badawczo-rozwojowe, będzie odpowiednio zmodernizowany. Zlokalizowane na nim obiekty zostaną wyposażone w elementy umożliwiające zdalne sterowanie polami liniowymi, zarówno na poziomie niskiego jak i średniego napięcia. Stoen Operator będzie także w stanie monitorować bieżące odczyty parametrów jakościowych energii elektrycznej. W zamierzeniu projekt nie tylko podniesie komfort korzystania z sieci dystrybucyjnej, ale też zredukuje zużycie energii w przestrzeni miejskiej, a więc i emisję zanieczyszczeń w obrębie Warszawy.

Politechnika Warszawska będzie pełniła rolę tzw. fleksumenta. Oznacza to, że będzie mogła przekazywać wytworzoną energię spółce, ale także ją od niej pobierać. Obie strony będą wówczas aktywnymi uczestnikami sieci i będą mogły zobowiązać się do określonego działania, np. ograniczać pobór lub oddać zgromadzoną energię. Szacowany czas realizacji projektu obejmuje lata 2023 – 2028. Jeszcze w bieżącym roku rozpocznie się budowa instalacji na terenie Politechniki, powstanie część fotowoltaiczna wraz z systemami bateryjnymi, opartymi o baterie przepływowe i magazyny litowo-jonowe oraz algorytmy sztucznej inteligencji czy zaawansowane metody analizy danych. Wspólnie ze Stoen Operator, eksperci uczelni sprawdzą także elastyczność energetyczną wydzielonego obszaru miasta, czyli możliwości dostosowywania się systemu energetycznego do zmiennych warunków podaży i popytu na energię przez odbiorców końcowych. W planach projektu jest także zainstalowanie ładowarek elektrycznych do aut, rowerów i hulajnóg, dla pracowników uczelni.

Modernizacja stacji 110/15 kV Łomża 1
(PGE Dystrybucja)

Modernizowana stacji ma na celu dostosowanie infrastruktury elektroenergetycznej do obowiązujących standardów oraz poprawę parametrów zasilania mieszkańców województwa podlaskiego. Rozdzielczy Punkt Zasilający (RPZ) Łomża 1 stanowi strategiczny element sieci elektroenergetycznej w regionie.

W ramach prowadzonych prac wymieniono i uruchomiono jednosystemową, sekcjonowaną 54-polową rozdzielnicę średniego napięcia (SN) oraz wybudowano nowe napowietrzne stanowiska transformatorów uziemiających SN, z misami olejowymi. Obecnie w trakcie przebudowy jest rozdzielnia 110 kV. Stacyjna Elektroenergetyczna Automatyka Zabezpieczeniowa (EAZ) zostanie zastąpiona nowoczesnymi rządzeniami cyfrowymi, współpracującymi z systemem telemechaniki. Będzie to stacja w pełni zautomatyzowana, nie wymagająca fizycznej obsługi. Koszt prowadzonej inwestycji to ponad 30 mln zł.

Ponad 90 MW więcej dla OZE
(Energa-Operator)

Energa-Operator zrealizowała w województwie warmińsko-mazurskim siedem projektów w ramach perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020. Środki z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego, działania 4.1, pozwoliły m.in. na zwiększenie potencjału przyłączeniowego dla OZE o ponad 90 MW. Moc odnawialnych źródeł energii, wraz z mikroinstalacjami, przyłączonych do sieci Energa-Operator przekroczyła pod koniec ubiegłego roku ponad 8,4 GW. Przyłączanie kolejnych źródeł wymaga znaczącej rozbudowy infrastruktury dystrybucyjnej.

Dzięki funduszom UE Energa-Operator może szybciej przystosowywać się do zmian związanych z transformacją energetyczną, tworząc potencjał dla rozproszonej energetyki odnawialnej. Projekty objęte wsparciem Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego umożliwiły Energa-Operator przebudowę i modernizację ponad 117 kilometrów linii elektroenergetycznych, z czego blisko 80 kilometrów stanowi nowo wybudowana sieć.

Zmodernizowane zostały również kluczowe stacje elektroenergetyczne GPZ (Główny Punkt Zasilania) Braniewo GPZ Kętrzyn oraz GPZ Działdowo – m.in. poprzez wymianę transformatorów WN/SN na urządzenia o większej mocy. Energa-Operator zrealizowała łącznie 7 projektów, na terenie płockiego oraz olsztyńskiego oddziału spółki. Wartość poniesionych nakładów inwestycyjnych wyniosła ponad 68 milionów złotych, z czego blisko 44 miliony stanowiły koszty kwalifikowane, zaś dofinansowanie ponad 28 milionów złotych.

Informacje ze spółek opracowała: Marzanna Kierzkowska