Unijne wsparcie dla sieci we wschodniej Polsce
(Energa-Operator)
Blisko 58 tysięcy domów, firm i instytucji w Polsce wschodniej zyska większą pewność zasilania dzięki projektowi, jaki zrealizuje Energa-Operator z wykorzystaniem ponad 60 mln zł programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. Wzrośnie także potencjał przyłączeniowy dla OZE i odbiorców energii.
Umowa o dofinasowanie dotyczy projektu „Rozwój inteligentnych sieci elektroenergetycznych średniego napięcia Energa-Operator SA O/Płock i O/Olsztyn w celu zwiększenia potencjału dla przyłączenia OZE”. Wysokość przyznanych środków wynosi 63 487 414,62 zł, co stanowi aż 69,4 proc. kosztów kwalifikowalnych. W sumie w ramach projektu Energa-Operator zrealizuje inwestycje o łącznej wartości ponad 91 mln zł.
W ramach projektu powstanie ponad 13,5 km sieci elektroenergetycznych (wysokiego, średniego i niskiego napięcia), zaś przeszło 23,5 km zostanie zmodernizowanych. Projekt zakłada realizację sześciu odrębnych zadań inwestycyjnych, na które składają się: budowa Rozdzielni Sieciowej (110 kV) Elbląg Północ, przebudowa i automatyzacja Rozdzielni Sieciowej (15 kV) Winnica (powiat pułtuski), budowa Rozdzielni Sieciowej (15 kV) Mańkowo (powiat płocki) wraz z infrastrukturą techniczną, przebudowa sieci średniego napięcia (SN) dla prawobrzeżnej części Płocka, przebudowa linii SN łączących stacje Gąbin-Gąbin 1 i Gąbin-Gąbin 2 (powiat płocki), a także przebudowa linii SN relacji Gostynin-Żabia (powiat gostyniński).
Sieć elektroenergetyczna wyposażona zostanie również w urządzenia realizujące szereg funkcjonalności sieci inteligentnej, m.in. takich, jak funkcja monitoringu jej obciążenia w czasie rzeczywistym wraz z wizualizacją, funkcja dynamicznej rekonfiguracji sieci oraz funkcja optymalizacji rozdziału mocy. Realizacja projektu wzmocni niezawodność dostaw energii dla blisko 58 tysięcy odbiorców, czyli domów, firm i instytucji przyłączonych do sieci Energa-Operator w powiatach gostynińskim, płockim i pułtuskim, a także w Płocku i Elblągu.
Zdjęcie: Energa-Operator
Wdrożone funkcjonalności sieci inteligentnej pozwolą na bieżące monitorowanie parametrów jej pracy, a także parametrów dostarczanej energii bezpośrednio z poziomu ekranu dyspozytora. Dane dotyczące obciążenia oraz konfiguracji sieci będzie można odczytywać w czasie rzeczywistym. Za pomocą telemechaniki, także w sposób zautomatyzowany, będzie można dokonywać przełączeń lub wyłączeń poszczególnych jej odcinków, co usprawni m.in. przywracanie dostaw energii w przypadku ewentualnej awarii. Rozwiązania, które zostaną wprowadzane, będą kluczowe także dla zapewnienia optymalnej pracy sieci z uwzględnieniem przyłączonych do niej odnawialnych źródeł energii. Inwestycje zwiększą potencjał przyłączeniowy dla OZE o około 45 MW, co pomoże przyczynić się do zmniejszania emisji gazów cieplarnianych. Projekt poprawi także atrakcyjność inwestycyjną gmin, na terenie których będzie realizowany, wzmacniając jednocześnie rozwój energetyki rozproszonej – lokalnych OZE.
Umowa jest już drugą zawartą przez Energa-Operator w ramach programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. Pierwsza podpisana została w maju 2024 roku i dotyczyła projektu „Rozwój inteligentnych sieci elektroenergetycznych Energa-Operator SA O/Płock i O/Olsztyn w celu zwiększenia potencjału dla przyłączenia OZE”, który uzyskał dofinasowanie w wysokości ponad 53 mln zł. Projekt ten jest już realizowany i obejmuje m.in. budowę ponad 48 km nowych odcinków sieci średniego oraz niskiego napięcia, a także przebudowę przeszło 12 km. Energa-Operator pozyskała z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej już ponad 116 mln zł, a łączne nakłady inwestycyjne dofinasowanych projektów przekraczają 161 mln zł.
Z siecią LTE450
(PGE Dystrybucja)
PGE Dystrybucja podpisała umowę z firmą Ericsson na dostawę blisko 600 Systemów Zasilania dla radiowych stacji bazowych i transmisyjnych węzłów agregacyjnych w ramach Programu LTE450. Realizacja umowy umożliwi uruchomienie pierwszych stacji bazowych sieci LTE450 na obszarze działania PGE Dystrybucja w połowie 2025 roku. Budowa sieci LTE450 zapewni skuteczną i bezpieczną komunikację cyfrową, dzięki czemu spółka będzie mogła lepiej i bezpieczniej zarządzać dystrybucją energii, dbać o ciągłość dostaw i szybciej lokalizować i eliminować ewentualne nieprawidłowości. Sieć LTE450 dla sektora energetycznego umożliwi dostęp do danych z milionów połączonych urządzeń IoT, oferując jednocześnie usługi szerokopasmowe dla zarządzania siecią i umożliwiając integrację odnawialnych źródeł energii. Dodatkowo, sieć LTE450 umożliwi realizację nowoczesnej łączności dyspozytorskiej.
Zdjęcie: PGE Dystrybucja
Odbiorcy PGE Dystrybucja odczują korzyści z działania sieci łączności specjalnej LTE450, która będzie miała ogromne znaczenie w szczególności w sytuacjach awarii sieci elektroenergetycznej spowodowanych warunkami atmosferycznymi. LTE450 projektowana jest na podtrzymanie działania komponentów sieci – w tym stacji bazowych – przynajmniej na czas 36 godzin. Dzięki niej, w sytuacjach braku zasilania, możliwe będzie zapewnienie ciągłości monitorowania działania parametrów sieci i dyspozytorskiej komunikacji ze służbami pogotowia energetycznego w terenie. Przyczyni się to do szybszego usuwania awarii i przywracania dostaw energii elektrycznej odbiorcom. Inteligentne sieci dają także możliwość precyzyjnego zarządzania dostawami energii elektrycznej dzięki odbieraniu szczegółowych danych.
Na XX konferencji „Energetyka Przygraniczna – świat energii jutra”
(Enea Operator)
W Zielonej Górze odbyła się jubileuszowa konferencja „Energetyka Przygraniczna – świat energii jutra”. Wydarzenie od dwudziestu lat organizuje Lubuskie Towarzystwo na Rzecz Rozwoju Energetyki, aby w gronie ekspertów i naukowców dyskutować o przyszłości branży. Jednym z prelegentów był Marek Szymankiewicz, prezes zarządu Enei Operator.
Lubuskie Towarzystwo, to ważny głos doradczy dla marszałków i samorządu województwa przy opracowywaniu strategicznych dokumentów wspierających transformację energetyczną w regionie. Jego głównym celem jest promocja zrównoważonego rozwoju energetyki regionalnej ze szczególnym uwzględnieniem Ziemi Lubuskiej.
Tegoroczna jubileuszowa Konferencja została podzielona na cztery sesje tematyczne. W sesji wprowadzającej omówiono trendy, kierunki i wpływy polityki klimatycznej na polską i światową gospodarkę. Zaprezentowano także wyniki elektroenergetyki zawodowej w Polsce w 2024 roku.
Druga sesja została poświęcona źródłom OZE i ich wpływie na pracę Krajowego Systemu Elektroenergetycznego oraz wyzwaniom, jakie stoją przed OSD w związku z rosnącą generacją odnawialnych źródeł oraz wzrostem efektywności farm wiatrowych i fotowoltaicznych.
Podczas trzeciej sesji uczestnicy konferencji wysłuchali eksperckich wystąpień dotyczących nowych technologii, w tym możliwości wykorzystania biogazowni, geotermii i energetyki jądrowej. Zwieńczeniem spotkania była prezentacja rozwiązań służących wzmocnieniu systemu elektroenergetycznego województwa lubuskiego poprzez budowę bateryjnych magazynów energii.
Inwestycja w system TETRA
(TAURON Dystrybucja)
TAURON Dystrybucja od wielu lat rozwija system łączności dyspozytorskiej w standardzie TETRA, który umożliwia komunikację między zespołami w terenie a dyspozytorami oraz sterowanie elementami sieci energetycznej. System ten może przez kilkanaście godzin działać autonomicznie, bez zasilania z sieci energetycznej. Takie rozwiązanie jest niezwykle istotne w sytuacjach awaryjnych, co potwierdziły wydarzenia związane z niedawną powodzią w Kotlinie Kłodzkiej.
System TETRA, jako autonomiczny, cyfrowy system łączności radiowej, umożliwia głosową komunikację dyspozytorów ze służbami w terenie, sterowanie elementami sieci oraz transmisję danych z wybranych obiektów. Jego rozbudowa na terenie działania TAURON Dystrybucji zdecydowanie wzmocni poziom cyberbezpieczeństwa i pozwoli na uniezależnienie się od ograniczeń sieci operatorów publicznych.
Poprawie ulegnie także jakość pracy i bezpieczeństwo systemów automatyki sieciowej oraz sterowania elementami sieci elektroenergetycznej. Podczas sytuacji kryzysowych kluczową rolę odgrywa łączność pomiędzy kadrą zarządzającą, dyspozycją i brygadami w terenie. Zapewnienie sprawnego przepływu informacji jest niezbędne do efektywnego działania służb.
Zdjęcie: Tauron Dystrybucja.
Na terenie wałbrzyskiego oddziału TAURON Dystrybucji powódź spowodowała awarię telefonii komórkowej i telefonii stacjonarnej operatorów publicznych, dlatego została podjęta decyzja o pilnej instalacji 9 stacji bazowych i uruchomieniu radiowego systemu TETRA w Kłodzku, Lądku Zdroju i Czarnej Górze. Brygady przywracające dostawy energii zostały wyposażone w radiotelefony, co umożliwiło komunikację między pracownikami oraz sterowanie siecią w sytuacji klęski żywiołowej. System TETRA od kilku lat funkcjonuje już na terenie trzech oddziałów TAURON Dystrybucji: gliwickiego, będzińskiego i bielskiego.
Projekt ten to również dwa węzły centralne realizujące funkcje zarządzania siecią TETRA, 605 stacji stałych, osprzęt do 1396 samochodów, 240 radiotelefonów ręcznych i 1600 radiomodemów. System łączności dyspozytorskiej będzie współpracował z konsolami dyspozytorskimi oraz z systemem SCADA we wszystkich Dyspozycjach Ruchu. Umożliwi to sterowanie łącznikami sieci energetycznej. System ma działać nawet 24 godziny bez zewnętrznego zasilania sieciowego, tylko na podtrzymaniu bateryjnym.
Obecnie wdrażany system TETRA jest w tej samej wersji i pochodzi od tego samego producenta, co ten funkcjonujący już w śląskich oddziałach TAURON Dystrybucji. Dzięki temu powstanie jednolity, homogeniczny system radiokomunikacyjny na całym obszarze działania firmy. Jednym z elementów wdrożenia systemu TETRA w firmie są także szkolenia pracowników.
TAURON Dystrybucja wdrożyła już szereg kursów z obsługi systemu TETRA. Odbyły się pierwsze z zaplanowanych szkoleń z obsługi radiotelefonów. Przeszkoleni trenerzy przekażą potem zdobytą wiedzę pracownikom w oddziałach. Przeprowadzone zostały również szkolenia z obsługi i konfiguracji stacji bazowych, a także z programowania radiotelefonów.
Dokończenie budowy systemu cyfrowej łączności dyspozytorskiej pozwoli poprawić bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej i pewność działania sieci energetycznych.
Z samorządami o transformacji energetycznej
(Energa-Operator)
Prawie 250 przedstawicieli samorządów, ciepłowni oraz instytucji wspierających rozwój Pomorza wzięło udział w konferencji na temat inwestycji w energetykę przyszłości. To pierwsze z cyklu spotkań, które Energa-Operator zorganizowała dla społeczności lokalnych. Konferencja pod nazwą „Zasilamy rozwój. Sieć, która napędza społeczności” pod patronatem i z udziałem Mieczysława Struka, Marszałka Województwa Pomorskiego i Aleksandry Dulkiewicz, Prezydentki Gdańska, adresowana była do przedstawicieli miast i gmin, które swym zasięgiem obejmuje gdański oddział spółki.
Transformacja energetyczna, w tym dynamika przyrostu OZE, przyspiesza w zawrotnym tempie. Do sieci Energa-Operator przyłączone są źródła odnawialne o mocy ponad 9 GW. To najwięcej spośród wszystkich spółek dystrybucyjnych w Polsce. Z wydanych już warunków przyłączenia wynika, że za 2,5 roku ta moc może wzrosnąć do 13,5 GW. Kolejnych prawie 6 GW mocy powstanie do 2030 roku. w morskich farmach wiatrowych na Bałtyku, a w dłuższej perspektywie – także z elektrowni jądrowej. Energia z tych wielkoskalowych źródeł zostanie wprowadzona do systemu energetycznego na północy Polski, co będzie miało wpływ na sieć wysokiego napięcia Energa-Operator.
Tak znaczny przyrost mocy wymaga rozbudowy sieci, pozyskiwania nowych odbiorców energii, a także współdziałania na poziomie lokalnym i regionalnym. Dlatego znaczna część konferencji poświęcona była współpracy operatora systemu dystrybucyjnego z samorządami na rzecz lokalnej transformacji energetycznej. Podczas wydarzenia przedstawiciele spółki dystrybucyjnej przedstawili wyzwania i szanse dla miast i gmin związane z transformacją energetyczną oraz największy w historii Energa-Operator plan inwestycyjny w rozbudowę i modernizację sieci elektroenergetycznych. Tylko w przyszłym roku spółka zamierza zainwestować około 2,7 mld zł, a do roku 2031 – ponad 22 mld zł. Właściwie zaplanowana sieć może być atrybutem przyciągającym inwestorów do regionu i jego rozwoju gospodarczego.
Obustronna komunikacja między spółką a samorządami umożliwi właściwe zaplanowanie działań inwestycyjnych. Gminy mogą stać się łącznikiem między Energa-Operator a przedsiębiorcami, którzy chcą w regionie lokować swoje inwestycje. W podejmowaniu decyzji kierują się oni m.in. dostępem do odpowiednich mocy przyłączeniowych. Rozwój sieci elektroenergetycznych to kluczowy element dla rozwoju regionu. Sieci budowane i modernizowane przez Energa-Operator powinny powstawać w bliskości biznesu. Dlatego niezbędne jest stałe monitorowanie napływających do regionu inwestycji ze szczególnym uwzględnieniem tych energochłonnych.
Szczególnie zainteresowanie wzbudził temat rozwoju energetyki prosumenckiej, w tym roli samorządów jako nowych uczestników rynku energii w tworzeniu lokalnych, samowystarczalnych wspólnot energetycznych. Miejskie czy gminne klastry energii, spółdzielnie energetyczne podłączone są do sieci operatorów systemów dystrybucyjnych na preferencyjnych warunkach, z korzyścią dla swoich mieszkańców i środowiska.
Nowi uczestnicy rynku energii, jakimi są obywatelskie, lokalne społeczności energetyczne grupują producentów, prosumentów, odbiorców i magazyny energii. Optymalne wykorzystanie energii elektrycznej i cieplnej produkowanej lokalnie przyczynia się do poprawy efektywności energetycznej i jakości życia mieszkańców oraz do redukcji emisji gazów cieplarnianych i kosztów życia. Kolejne spotkania z samorządami z pozostałych oddziałów Energa-Operator zaplanowane są w najbliższych miesiącach.
94 mln zł na liczniki zdalnego odczytu
(PGE Dystrybucja)
PGE Dystrybucja podpisała drugą umowę na dofinansowanie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach naboru z Programu Elektroenergetyka – Inteligentna infrastruktura energetyczna z Funduszu Modernizacyjnego. Koszty kwalifikowane projektu to blisko 154 mln zł, zakontraktowana dotacja wynosi ponad 94 mln zł. W ramach realizacji Programu LZO, docelowo PGE Dystrybucja wymieni blisko 6 mln urządzeń pomiarowych.
Zdjęcie: PGE Dystrybucja.
Wymiana tak wielu urządzeń, to złożone zadanie. Projekt wdrażany jest w 3 etapach: 2023-2025, 2026-2028, 2029-2030. Obecnie, na koniec III kwartału 2024 roku, PGE Dystrybucja wymieniła już ponad 1,67 mln urządzeń, co stanowi 29% ogółu liczników. NFOŚiGW wspiera operatorów systemu operacyjnego na wielu poziomach, także w procesie instalacji liczników zdalnego odczytu.
Budżet programu Elektroenergetyka – Inteligentna infrastruktura energetyczna to aż miliard złotych ze środków Funduszu Modernizacyjnego. NFOŚiGW przeznaczył z tej kwoty ponad 761 mln zł dofinansowania na montaż blisko 3,5 mln liczników zdalnego odczytu. Dotychczasowi beneficjenci programu Elektroenergetyka – Inteligentna infrastruktura energetyczna to: Stoen Operator, Energa Operator, Tauron Dystrybucja, Enea Operator i PGE Dystrybucja.
Nowy symbol miasta
(TAURON Dystrybucja)
Na ulicach Katowic pojawiła się nowa figurka Beboka-Sztromka. Beboki to stwory ze śląskiej demonologii, których zadaniem było straszenie dzieci, aby te były grzeczne. Dziś to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Śląska. Bebok-Sztromek dołączył do licznego już grona śląskich rzeźb. Obecnie jest ich już 79. Wspólnie tworzą Katowicki Szlak Beboków, który ma zachęcać turystów do odkrywania całego miasta. Beboki powstały z inicjatywy i według projektu katowickiego artysty Grzegorza Chudego. Nazwa Beboka – Sztromek – pochodzi od śląskiego słowa „sztrom”, które oznacza prąd. Bebok-Sztromek stanął w energetycznym sercu miasta, przed budynkiem Rejonu Energetycznego w Katowicach.
Zdjęcie: Tauron Dystrybucja
Figurka jest gestem uhonorowania znaczenia energetyki i codziennej pracy energetyków dla mieszkańców i dla rozwoju przemysłu na Śląsku. Bebok-Sztormek zachęca mieszkańców Katowic do zapoznania się z energetyką, odkrycia jej fascynującego oblicza i zainteresowania się kwestiami bezpieczeństwa. Od dziś Sztromka można wpisać do słynnej książeczki ,,Łowcy beboków”, a najmłodszym przypomnieć najważniejsze zasady bezpiecznego korzystania z prądu podczas wizyty przy nowym beboku.
Wolontariusze odwiedzają przedszkola i szkoły
(Enea Operator)
Jedenastu wolontariuszy Enei Operator odwiedziło 7 placówek (szkół i przedszkoli), by przekazać dzieciom wiedzę o tym, jak powstaje energia elektryczna oraz przypomnieć zasady bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń zasilanych prądem. W spotkaniach wzięło udział łącznie 435 dzieci. Takie spotkania zazwyczaj są pełne emocji i wrażeń, zwłaszcza gdy uczestniczą w nim pracownicy Pogotowia Energetycznego. Elektromonterzy opowiadali o swojej pracy pokazując wykorzystywane do poszczególnych prac narzędzia, spośród których największym zainteresowaniem cieszyły się wskaźnik teleskopowy, kamera termowizyjna, słupołazy oraz sprzęt ochronny. Nie mniejsze zainteresowanie wzbudził sam pojazd, który otoczyli uczniowie także spoza zaplanowanych grup. Wiele radości wzbudziła możliwość obejrzenia i przymierzenia wyposażenia elektromontera. Wolontariusze Enei Operator odwiedzili także szkoły i przedszkola w Poznaniu, Gnieźnie, Zielonej Górze, Gorzowie Wlkp. i Kostrzynie.
Zdjęcie: Enea Operator
Nowe stacje ładowania pojazdów elektrycznych
(Energa-Operator)
120 mln zł na modernizację sieci elektroenergetycznej pozyskała Energa-Operator z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Inwestycje umożliwią przyłączenie do sieci szybkich punktów ładowania pojazdów elektrycznych o łącznej mocy ok. 143,5 MW i redukcję emisji szkodliwych substancji.
To kolejna dotacja z NFOŚiGW na rozwój infrastruktury energetycznej. Dofinansowanie pozwoli przebudować ponad 26 km sieci SN i zmodernizować 11 Głównych Punktów Zasilania. Tym razem kwota przyznanej dotacji wynosi 120 mln zł, co stanowi 60 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji szacowanej na 200 mln zł. W ramach inwestycji zaplanowano 15 zadań na terenie 4 oddziałów spółki: Płocka, Torunia, Gdańska i Olsztyna. Przeprowadzone zostaną prace związane m.in. z przebudową linii napowietrznych SN, budową linii kablowych, wymianą rozdzielnic i transformatorów WN/SN na jednostki o większej mocy. Przebudowa infrastruktury zwiększy potencjał dla przyłączenia szybkich punktów ładowania łącznie o ok. 143,5 MW.
Dotacja została udzielona na realizację projektu pn. „Modernizacja sieci elektroenergetycznej Energa-Operator SA w celu zwiększenia możliwości rozwoju infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych” ze środków NFOŚiGW zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego, w ramach programu priorytetowego „Rozwój infrastruktury elektroenergetycznej na potrzeby rozwoju stacji ładowania pojazdów elektrycznych”. Celem tego programu, przeznaczonego dla operatorów systemów dystrybucyjnych, jest zwiększenie przepustowości sieci elektroenergetycznej na potrzeby rozwoju infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych.
Natomiast Fundusz Modernizacyjny to nowy, europejski instrument finansowania modernizacji systemu energetycznego i poprawy efektywności energetycznej. Ma on działać w latach 2021–2030 i jest zasilany środkami ze sprzedaży 4,5 proc. ogólnej puli uprawnień do emisji CO2 w ramach unijnego systemu handlu emisjami, tzw. EU ETS. Poza efektem w postaci zmodernizowanej sieci i przyłączenia do niej nowych szybkich stacji ładowania realizacja projektu przyniesie również korzyści ekologiczne w postaci redukcji emisji szkodliwych substancji: CO2 o 3 168,36 mg/rok, tlenków azotu o 2,31 mg/rok oraz pyłów o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (PM10) o 0,12 mg/rok.
Modernizacja sieci należącej do Energa-Operator będzie wsparciem dla Polski w wypełnieniu wymogów Rozporządzenia AFIR (Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego o Infrastrukturze Paliw Alternatywnych będącego częścią pakietu Fit for 55).
Opracowała: Marzanna Kierzkowska
