Ustawa o bonie energetycznym
Wraz z destabilizacją rynku energii elektrycznej, spowodowaną wybuchem pandemii Covid-19 i rosyjską inwazją na Ukrainę, a co się z tym wiązało – wzrostem cen energii i jej nośników na rynkach światowych – Polska wprowadziła działania osłonowe, w tym m.in. stabilizujące ceny energii elektrycznej dla wybranych grup odbiorców, czy wprowadzenie dodatkowych form wsparcia finansowego. Obecny system wsparcia kończy się w czerwcu br. Za zasadne, zdaniem inicjatorów proponowanych rozwiązań, uznano kontynuowanie wsparcia, jednak z odejściem od stosowania mechanizmów powszechnych i ukierunkowaniem pomocy na grupy zagrożone potencjalnie ubóstwem energetycznym.
W projekcie ustawy o bonie energetycznym proponuje się uregulowanie zasad i trybu przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania bonu energetycznego oraz właściwość organów w tych sprawach. Bon miałby być wypłacony jednorazowo za okres od dnia
1 lipca 2024 r. do dnia 31 grudnia 2024 r. gospodarstwu domowemu:
- jednoosobowemu, w którym wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu za rok 2023 nie przekraczała kwoty 2500 zł, oraz
-
- gospodarstwu domowemu wieloosobowemu, w którym wysokość przeciętnego dochodu za 2023 r. na osobę nie przekraczała kwoty 1700 zł.
W przypadku, gdy wysokość przeciętnego dochodu za 2023 r.na osobę będzie przekraczała ww. kwoty, bon energetyczny będzie przysługiwał w wysokości różnicy między kwotą bonu energetycznego a kwotą, o którą został przekroczony przeciętny dochód za 2023 r. na osobę. Przyjmuje się przy tym, że jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego.
Bon energetyczny przyznaje się w wysokości:
- 1.300 zł – gospodarstwu domowemu jednoosobowemu,
- 2.400 zł – gospodarstwu domowemu wieloosobowemu składającemu się z 2 do 3 osób,
- 3.500 zł – gospodarstwu domowemu wieloosobowemu składającemu się z 4 do 5 osób,
- 4.600 zł – gospodarstwu domowemu wieloosobowemu składającemu się z co najmniej 6 osób.
Wysokość bonu zostaje podwojona w przypadku, gdy główne źródło ogrzewania danego gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną. W przypadku, gdyby wysokość bonu miałaby być niższa niż 20 zł, bon nie przysługuje.
Wniosek o wypłatę bonu energetycznego składa się w gminie lub mieście właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, w terminie od dnia 15 lipca 2024 r. do dnia 30 września 2024 r. Istotne jest złożenie wniosku w terminie, gdyż po jego przekroczeniu wniosek pozostawia się bez rozpoznania.
Zadania związane z analizą wniosku pod kątem uprawnienia do uzyskania bonu, właściwej wysokości bonu w zależności od liczby osób w gospodarstwie domowym bądź uprawnieniu do podwojonej wartości bonu, będą ciążyły na samorządach. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta może, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, upoważnić swojego zastępcę, pracownika urzędu gminy albo kierownika ośrodka pomocy społecznej, a w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych – dyrektora centrum usług społecznych, lub kierownika innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej, dyrektora centrum usług społecznych lub innej jednostki organizacyjnej gminy, do prowadzenia postępowań w sprawach dotyczących wypłaty bonu energetycznego. Przyznanie bonu energetycznego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej, ustawa jednak przewiduje możliwość jednorazowego „odwołania” poprzez wystąpienie do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o korektę wysokości przyznanego bonu energetycznego w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego bonu. Wydania decyzji administracyjnej wymaga dopiero odmowa przyznania bonu energetycznego, korekta lub odmowa korekty wysokości bonu energetycznego, uchylenie lub zmiana prawa do bonu energetycznego bądź rozstrzygnięcie w sprawie zwrotu bonu energetycznego przyznanego albo pobranego nienależnie lub w nieprawidłowo ustalonej wysokości.
Aby przejście do cen rynkowych odbyło się stopniowo, w projekcie zakłada się także przedłużenie obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną, obowiązującą w II. półroczu 2024 r. Cena ta ma być ustalona na poziomie 500 zł/MWh dla gospodarstw domowych oraz na poziomie 693 zł/MWh dla jednostek samorządu terytorialnego oraz podmiotów użyteczności publicznej (m.in. szkoły, szpitale, jednostki pomocy społecznej), a także dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Za stosowanie ceny maksymalnej przedsiębiorstwom energetycznym przysługują rekompensaty.
Poza działaniami osłonowymi, projekt ustawy przewiduje także zmianę ustawy – Prawo energetyczne, poprzez doprecyzowanie, że „korespondencja między przedsiębiorstwami energetycznymi, odbiorcami, organami administracji publicznej oraz innymi podmiotami, w tym wnioski, oświadczenia, informacje, powiadomienia, jest wymieniana w postaci papierowej, dokumentowej, elektronicznej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.”, a także dostosowanie przepisów do zmiany w zakresie przesunięcia terminu wejścia w życie prosumenta wirtualnego. Zmianę tę przewiduje z kolei zawarta przy projekcie ustawy o bonie zmiana ustawy OZE, przesuwająca termin wejścia w życie przepisów dotyczących prosumenta wirtualnego na 2 lipca 2025 r., zgodnie z terminem wejścia w życie CSIRE.
mec. Katarzyna Zalewska-Wojtuś, Biuro PTPiREE
mec. Przemysław Kałek, Kancelaria Radzikowski, Szubielska i Wspólnicy sp.k.
