Zmiana regulacji dotyczących minimalnej odległości elektrowni wiatrowych
We wrześniu zaprezentowano projekt nowelizacji ustawy „odległościowej” tj. ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, który ma na celu zliberalizowanie zasady „7h”, zastępując ją „5h”. Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 4 tej ustawy w przypadku lokalizowania, budowy lub przebudowy elektrowni wiatrowej odległość tej elektrowni od budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej nie może być mniejsza niż 500 metrów. Dodatkowo, celem tej nowelizacji jest usprawnienie i ustandaryzowanie procesów planistyki w gminach, na terenie których lokalizowane są elektrownie wiatrowe, a ponadto utrwalenie zasady, że planowanie elektrowni wiatrowych powinno się odbywać na zasadach zawartych w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. W konsekwencji, uchylony ma zostać art. 6a – f ustawy odległościowej, dotyczący procedur planistycznych, w tym podejmowania uchwał, na podstawie których ma zostać zlokalizowana elektrownia wiatrowa. Zamiast tego projekt wprowadza do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym art. 15a ust. 1, określający wymogi jakie powinny spełniać plany miejscowe dla obszarów, na których lokalizowane mają być elektrownie wiatrowe. Inną interesującą zmianą jest modyfikacja przepisów, zgodnie z którymi inwestor realizujący inwestycję polegającą na budowie elektrowni wiatrowej o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW przeznacza
łącznie co najmniej 10% mocy zainstalowanej ze wszystkich elektrowni wiatrowych stanowiących przedmiot jego inwestycji do objęcia przez mieszkańców gminy, na terenie której jest zlokalizowana elektrownia wiatrowa oraz gminy pobliskiej, w celu uzyskania przez nich statusu prosumenta wirtualnego energii. Mieszkaniec gminy może zgłosić chęć objęcia udziału w łącznej mocy elektrowni nie większego niż 2 kW na każdy własny punkt poboru energii zlokalizowany w tej gminie. Dodatkowo, w przypadku gdy udział w łącznej mocy elektrowni objęty przez mieszkańców jest niższy niż 10% łącznej mocy elektrowni inwestor, w razie wszczęcia przez gminę na terenie której jest lokalizowana inwestycja postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem jest nabycie energii elektrycznej, ma obowiązek złożenia w tym postępowaniu oferty sprzedaży energii po cenie nie wyższej niż cena referencyjna przyjęta na potrzeby aukcyjne.
Zmiany dotyczące procedury budowlanej, ułatwienia dla magazynów energii elektrycznej
Trwają prace nad zmianami do Prawa budowlanego. Projekt zmian przewiduje złagodzenie wymagań przy realizacji magazynów energii elektrycznej. Nie będzie wymagać decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu wolno stojących kolektorów słonecznych, urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 150 kW oraz wchodzących w ich skład magazynów energii elektrycznej, o pojemności nominalnej nie większej 20 kWh. Planuje się uwzględnienie wprost w tej ustawie procedury przenoszenia częściowego pozwolenia na budowę. Organ, który wydał decyzję o pozwoleniu na budowę, będzie obowiązany, w drodze decyzji, przenieść w części to pozwolenie na wniosek nowego inwestora, pod warunkiem, że zarówno przenoszona część pozwolenia na budowę, jak i część, która nie ma być przeniesiona, będą obejmować obiekty budowlane lub zespoły obiektów budowlanych wraz ze związanymi z nimi urządzeniami budowlanymi, mogące samodzielnie funkcjonować zgodnie z przeznaczeniem.
Przyśpieszenie procesu inwestycyjnego dla instalacji OZE
W październiku Rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten przewiduje przyspieszenie procesu inwestycyjnego dla instalacji OZE poprzez skrócenie terminów wydawania zezwoleń i decyzji, ze szczególnym uwzględnieniem instalacji OZE wykorzystujących energię promieniowania słonecznego, magazynów energii elektrycznej, pomp ciepła, urządzeń i instalacji niezbędnych do przyłączenia instalacji
OZE do sieci, a także nadbudowy, rozbudowy, przebudowy lub remontu instalacji OZE. W przypadku instalowania na budynku instalacji OZE wykorzystującej do wytwarzania energii energię promieniowania słonecznego o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 150 kW oraz wchodzących w jej skład magazynów energii elektrycznej, pozwolenie na budowę powinno zostać wydane w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Do Prawa energetycznego ma zostać wprowadzony skrócony termin 45 dni na określenie warunków przyłączenia dla podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej instalowanej na budynku instalacji OZE o łącznej mocy zainstalowanej nie większej niż 2 MW wykorzystującej do wytwarzania energii energię promieniowania słonecznego, wyposażonej albo niewyposażonej w magazyn energii elektrycznej, z wyłączeniem takiej instalacji OZE zaliczanej do IV, V i VI grupy przyłączeniowej przyłączanej do sieci o napięciu nie wyższym niż 1 kV. Docelowo, łączny czas trwania procedur inwestycyjnych ma się zmniejszyć z 356-416 dni do 149 dni. Działania polegające na budowie lub modernizacji:
- instalacji OZE,
- urządzeń i instalacji w rozumieniu art. 3 pkt 9 i 10 ustawy Prawo energetyczne, niezbędnych do przyłączenia do sieci danej instalacji OZE – stanowić będą realizację nadrzędnego interesu publicznego, o którym mowa w art. 34 ust. 1 i art. 56 ust. 4 pkt 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.o ochronie przyrody oraz w art. 68 pkt 3 ustawy z dnia 17 lipca 2017 r. – Prawo wodne oraz będą uznawane za leżące w interesie zdrowia i bezpieczeństwa powszechnego, o których mowaw art. 56 ust. 4 pkt 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Wprowadzone mają zostać rozwiązania zwiększające opłacalność inwestycji dla prosumentów, rozliczających się w systemie net-billing. Ma temu służyć kalkulacja depozytu prosumenckiego oparta o współczynnik 1,23. Przywrócona zostanie możliwość korzystania z rozliczeń po cenach miesięcznych dla prosumentów objętych rozliczeniem net-billinowym, wraz z premią za pozostanie w rozliczeniach opartych na cenach dynamicznych.
Regulacje dotyczące rynku wodoru
W dniu 14 października 2024 r. Rada Ministrów przyjęła również projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, który stanowi część pakietu legislacyjnego zwanego „Konstytucją dla wodoru” i którego przyjęcie ma zrealizować kamień milowy Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności. Projekt przewiduje wprowadzenie kompleksowych zmian legislacyjnych mających na celu utworzenie ram regulacyjnych dla funkcjonowania rynku wodoru w Polsce. Zmiany te w szczególności obejmują ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, ale dotkną również 8 innych ustaw, a w tym ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii. Projekt przewiduje istotne zmiany w siatce pojęciowej Prawa energetycznego. Przede wszystkim uwzględnia on wodór w definicji legalnej paliw, kategoryzując go jako 4 rodzaj paliwa na gruncie Prawa energetycznego,
a także rozszerza definicję paliw gazowych o uwzględnienie możliwości domieszkowania wodoru do paliw gazowych. Ponadto projekt zakłada wprowadzenie zmian w zakresie wodoru, ingerując merytorycznie w treść następujących definicji, tj.: sprzedaży, zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną, paliwa gazowe, przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, zarządzania ograniczeniami systemowymi, wytwarzania oraz magazynowania energii. W Prawie energetycznym pojawią się regulacje dotyczące funkcjonowania operatora systemu przesyłowego wodorowego, operatorów systemów dystrybucyjnych wodorowych, operatorów systemów magazynowania wodoru oraz operatorów systemu połączonego wodorowego.
W związku z tym ustawa przewidywać będzie również stosowny obowiązek koncesyjny, przy czym uzyskania koncesji nie będzie wymagało prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na wytwarzaniu energii elektrycznej wyłącznie z wodoru niskoemisyjnego, wodoru odnawialnego i wodoru odnawialnego pochodzenia niebiologicznego.
mec. Katarzyna Zalewska-Wojtuś, Biuro PTPiREE
mec. Przemysław Kałek, Kancelaria Radzikowski, Szubielska i Wspólnicy sp.k.
