Początek roku ze spadkiem zużycia energii elektrycznej

W minionym, kryzysowym dla energetyki roku dystrybucja pokazała solidne wyniki finansowe, chociaż przeważnie na poziomie zysku EBITDA nie oznaczało to ich poprawy. Zarazem segment pozostawał kluczowy dla zysków grup energetycznych. Bieżący rok nie zaczął się najlepiej. W pierwszym kwartale zużycie energii elektrycznej w Polsce spadło.

W naszym kraju w 2022 roku według danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych zużycie energii elektrycznej brutto spadło, licząc rok do roku, o około 0,53 proc. Oznaczało to odwrócenie trendu wzrostowego zapotrzebowania na energię elektryczną odnotowanego w 2021 roku, ale nie był to jak widać wielki regres.

Spadek zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce w minionym roku wynikał, jak wskazała PGE w raporcie rocznym, z wysokich cen nośników energii oraz z niepewności panującej w gospodarce.

Spółki dystrybucyjne, co przynajmniej częściowo stanowi odzwierciedlenie ogólnej koniunktury na rynku energii elektrycznej, w minionym roku przeważnie utrzymały poziom dostaw energii elektrycznej dla odbiorców na poziomie 2021 roku.

Tauron Dystrybucja dostarczył odbiorcom końcowym w 2022 roku około 51,53 TWh energii, czyli o nieco ponad 1 proc. mniej niż rok wcześniej.

PGE Dystrybucja zrealizowała w minionym roku dostawy na poziomie 37,07 TWh i było to o 2 proc. mniej niż w 2021 roku.

PGE podała, że spadek wolumenu dystrybuowanej energii wynikał głównie z niższego zużycia energii w grupie gospodarstw (koniec masowej pracy i nauki zdalnej), a dodatkowo nastąpił spadek liczby punktów poboru energii w taryfie małych i średnich przedsiębiorstw oraz gospodarstw rolnych.

Enea Operator w minionym roku odnotowała dostawy energii do odbiorców końcowych na poziomie 20,31 TWh, czyli prawie takie same jak rok wcześniej, kiedy wyniosły 20,33 TWh. Ten niewielki spadek to rezultat wzrostu dostaw do odbiorców biznesowych przy spadku dostaw dla gospodarstw domowych.

Energa-Operator, według wstępnych danych, w minionym roku dostarczyła odbiorcom końcowym 23,23 TWh energii i było to niespełna 1 proc. więcej w stosunku do dostaw w 2021 roku.

Siłą rzeczy poziom dostaw energii elektrycznej nie był szczególnie mocno podkreślanym czynnikiem, który miał wpływ na wyniki segmentu dystrybucji grup energetycznych w 2022 roku, ale oczywiście nie był bez wpływu na nie.

Jednym z najważniejszych wskaźników ukazujących kondycję firm jest powszechnie stosowany wskaźnik EBITDA. Generalnie EBITDA (ang .Earnings Before Interests, Taxes, Depreciation and Amortization) to zysk operacyjny przed odliczeniem odsetek od oprocentowanych zobowiązań, podatków oraz amortyzacji. Ale stosowane są różne miary EBITDA. I tak na przykład PGE definiuje EBITDA jako zysk/strata z działalności operacyjnej powiększony
o amortyzację , a Enea jako zysk (strata) operacyjny, plus amortyzacja, plus odpis z tytułu utraty wartości niefinansowych aktywów trwałych.

Grupa Tauron osiągnęła w 2022 około 4 mld zł zysku EBITDA, tj. o 3 proc. mniej niż przed rokiem. Największy udział w EBITDA grupy miał segment dystrybucji, który odpowiadał za 73 proc. całkowitej EBITDA (rok wcześniej 71 proc.)

Tauron Polska Energia podał, że w minionym roku pozytywny wpływ na wyniki dystrybucji miał wzrost średniej stawki usługi dystrybucyjnej dla odbiorców końcowych, a negatywny wzrost kosztów energii elektrycznej na pokrycie różnicy bilansowej i mniejszy wolumen dystrybucji.

Obszar dystrybucji grupy Enea w 2022 roku odnotował wynik EBITDA na poziomie 1,33 mld zł, co licząc rok do roku oznaczało spadek o 64,2 mln zł. Enea podała, że był to rezultat wzrostu kosztów operacyjnych, przy jednocześnie wyższym poziomie marży z działalności koncesjonowanej oraz lepszym wyniku pozostałej działalności operacyjnej.

Udział segmentu dystrybucji w EBITDA grupy Enea za 2022 rok wyniósł blisko 60 proc. wobec 39 proc. rok wcześniej, co było głównie skutkiem spadku EBITDA grupy z ponad 3,5 mld zł w 2021 roku do około 2,2 mld zł w 2022 roku.

W grupie PGE, mimo spadku ilości dystrybuowanej energii elektrycznej, segment dystrybucji wypracował w 2022 roku lepsze wyniki niż w 2021. Wygenerował 2,85 mld zł powtarzalnej EBITDA wobec około 2,78 mld zł rok wcześniej.

Lepszy wynik to pozytywny efekt wzrostu taryfy dystrybucyjnej i opłat przyłączeniowych mimo niższego wolumenu dystrybuowanej energii, wyższych kosztów zakupu energii na pokrycie różnicy bilansowej oraz wzrostu kosztów osobowych.

Także w przypadku grupy PGE kontrybucja segmentu dystrybucji do wyników grupy jest znacząca. W 2022 roku udział segmentu dystrybucji w powtarzalnym zysku EBITDA grupy sięgnął 40 proc. wobec 34 proc. rok wcześniej.

Linia biznesowa dystrybucji grupy Energa według wstępnych danych uzyskała w 2022 roku wynik EBITDA na poziomie
2,044 mld zł, czyli właściwie na poziomie 2021 roku, kiedy wyniósł on 2,048 mld zł.

Energa podała, że wyższa marża na sprzedaży usługi dystrybucyjnej wynikająca z wyższej średniej ceny sprzedaży rok do roku została skompensowana wyższym poziomem kosztów operacyjnych w związku z presją inflacyjną oraz spadkiem przychodów z przyłączy.

W 2022 roku grupa Energa, według wstępnych danych, miała 2,645 mld zł zysku EBITDA wobec 2,449 mld zł zysku EBITDA w poprzednim roku. Udział dystrybucji w tych wynikach wyniósł 77 proc. w 2022 roku, a 83 proc. w 2021 roku.

Skala inwestycji sektora dystrybucji była w 2022 roku zróżnicowana, ale przeważnie wzrostowa. W niektórych grupach inwestycje dystrybucji powiększyły się znacznie.

Nakłady inwestycyjne grupy Tauron w 2022 roku wyniosły 4 mld zł i były o 35 proc. wyższe od poniesionych w 2021, kiedy osiągnęły poziom 3 mld zł. Najwyższe nakłady, blisko 2,14 mld zł (rok wcześniej 2,04 mld zł), poniesiono w segmencie dystrybucji i były przeznaczone przede wszystkim na budowę nowych przyłączy oraz modernizację i odtworzenie istniejących sieci dystrybucyjnych.

W minionym roku, jak i w pierwszym kwartale tego roku, spadło zapotrzebowanie na energię elektryczną w Polsce

Grupa Enea zainwestowała w 2022 roku 2,6 mld zł wobec 1,98 mld zł rok wcześniej. Inwestycje w obszarze dystrybucji osiągnęły w ubiegłym roku rekordową kwotę 1,44 mld zł. Rok wcześniej wyniosły 1,033 mld zł. W 2023 roku grupa Enea planuje wzrost inwestycji, w tym w segmencie dystrybucji, do poziomu blisko 1,9 mld zł.

Grupa PGE w 2022 roku znacznie zwiększyła inwestycje. Nakłady wyniosły ponad 7 mld zł, rosnąc rok do roku o 51 proc. Znaczący udział w tym wzroście miała dystrybucja, gdzie nakłady inwestycyjne wyniosły ponad 2,5 mld zł wobec poniżej 1,4 mld zł w 2021 roku.

Na uwagę zasługuje fakt, że na początku kwietnia 2023 roku istotnie zmieniła się struktura własnościowa segmentu dystrybucji energii elektrycznej w Polsce. Ta zmiana to nabycie przez PGE 100 proc. udziałów PKPE Holding, a w konsekwencji pośrednie przejęcie spółki PKP Energetyka. Ostateczna cena zapłacona przez PGE za udziały w PKPE Holding wyniosła nieco ponad 1,87 mld zł.

Skonsolidowany wynik operacyjny powiększony o amortyzację i odpisy aktualizujące, z wyłączeniem zdarzeń o charakterze jednorazowym (EBITDA powtarzalna), grupy PKPE za rok 2022 wyniósł 774 mln zł , w tym 536 mln zł dotyczyło segmentu dystrybucji.

Wolumen dystrybuowanej energii elektrycznej grupy PKPE w 2022 roku wyniósł 4,32 TWh. Według danych za 2022 roku, przejęcie spółki PKP Energetyka zwiększa wolumen dystrybucji energii grupy PGE o około 12 proc.

Prezentując wyniki za zakończony rok obrotowy, grupy energetyczne podają zwykle, jakich wyników spodziewają się w poszczególnych segmentach działalności w kolejnym roku.

Z informacji przedstawionych w marcu 2023 roku wynika, że dystrybucja także w bieżącym roku powinna utrzymać stabilne wyniki.

PGE podała, że w 2023 roku w stosunku do 2022 roku w przypadku segmentu dystrybucji spodziewa się poprawy powtarzalnego zysku EBITDA.

Tauron Polska Energia podał w marcu 2023 roku, że przewiduje, iż w tym roku raportowana EBITDA dystrybucji będzie większa niż w minionym roku.

Firma podała m.in, że w 2023 roku wzrośnie stopa zwrotu z inwestycji w dystrybucję, ale podobnie jak PGE wskazała zarazem, że jest ryzyko spowolnienia gospodarczego, co może mieć negatywny wpływ na wolumen dystrybucji.

W pierwszym kwartale 2023 roku, według danych PSE, zużycie energii elektrycznej brutto było o 3,47 proc. mniejsze niż rok wcześniej.

Należy też dodać, że być może niedługo zmieni się struktura polskiego rynku energii elektrycznej, a to za sprawą utworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE), do której z PGE, Taurona, Enei i Energi mają zostać wydzielone elektrownie węglowe.

Projekt się opóźnia, bo zgodnie z datowanym na luty 2022 roku rządowym programem transformacji sektora elektroenergetycznego, powstanie NABE planowane było na czwarty kwartał 2022 roku.

Niemniej w marcu 2023 roku pojawiały się informacje wskazujące, że projekt NABE jest realizowany i że jego finalizacja miałaby nastąpić w drugim kwartale 2023 roku.

Rynek energii czeka na rozstrzygnięcia, bo na tym rynku dużo będzie zależało od tego, czy i w jakiej konfiguracji powstanie NABE. Jeśli NABE powstanie, to jej strategia sprzedaży energii zadecyduje o kształcie hurtowego rynku energii elektrycznej, a pośrednio o kształcie rynku detalicznego.

IRENEUSZ CHOJNACKI

Czytaj dalej